معيارهاي طراحي در ساختار حياط مركزي و تالار تابستان نشين خانه هاي قاجار يزد

A Survey on the Design Standards of Central Courtyard and Summer Hall in Yazd Qajar Houses

مسايل زيست محيطي و بحران انرژي از مشكلات امروزي انسان در دوران معاصر هستند كه معماري بومي اقليم گرم و خشك ايران در زمينه حل آنها به راه كارهايي خردمندانه اي دست يافته است. اين معماري در هماهنگي با محيط پيرامون، بهره گيري از نيروهاي طبيعت، و مقابله با شرايط سخت اقليمي موفق بوده است. معماري پايدار در اين اقليم با استفاده از عناصر، مصالح، و دانش سازندگانشان در متعادل سازي حرارتي موفقيت هاي چشمگيري كسب نموده كه شناخت الگوهاي آن مي تواند در طراحي امروزي مسكن در اقليم گرم وخشك ايران راه گشا باشد. اين مقاله به بررسي معيارهاي طراحي در ساختار حياط مركزي و تالار تابستان نشين خانه هاي دوران قاجار در مناطق گرم وخشك ايران مي پردازد. علت انتخاب عصر قاجار به عنوان زمينه مطالعه موردي اين پژوهش اينست كه بيشترين تعداد اين خانه ها مربوط به اين دوران هستند. به منظور يافتن رابطه‌ فضاها با يكديگر و شناخت هندسه‌ حاكم بر آنان از روش همبستگي استفاده شده و مسير استنتاج و تحليل داده‌ها بر اساس مقايسه و استقرا است. پس از مطالعات ميداني وجمع آوري اطلاعات، ابعاد حاصله در جداول مختلف جمع‌آوري شدند و سپس معيارهاي طراحي و الگوهاي ساختاري حياط مركزي و تالار تابستان نشين، تناسبات و نحوه ارتباطات فضايي آنان مورد بررسي قرار گرفتند. تحليل اقليمي فضاها در نمونه هاي منتخب نيز انجام شد. روش اين تحقيق بر اساس هدف، كاربردي، از نوع پيمايشي، و كيفي- كمي است. از نتايج حاصل از بررسي داده ها، معيارهاي طراحي واستاندار حاكم بر فضاها و روابط آنها و تناسبات صحيح حياط مركزي و تالار تابستان نشين در اقليم گرم و خشك ايران حاصل شده است.

Environmental issues and energy crisis are among the problems of contemporary man for which the local architecture in hot and arid areas in Iran achieved some wise solutions. This kind of architecture has been successful in harmonizing the environment, utilization the natural sources, and confronting hard climate conditions. Sustainable architecture of this area could obtain impressing success in thermal balancing with the help of suitable materials and knowledge of the local architects. That is why recognition the patterns of this architecture can be useful for designing modern houses. This research studies design standards of central courtyard and summer hall in Yazd Qajar housesin the hot and arid areas of Iran. The statistical population of this study contains some traditional houses in Qajar era because most of these kinds of buildings have been built in this period of time. The correlation method has been used for finding the relations between different spaces and geometric patterns. Deducing and analyzing the results have been by comparison and induction. After field studies and collecting information, the measured dimensions of the central courtyards and summer halls have been presented in different charts and the design standards and structural patterns have been surveyed. On the other hand, the proportions and spatial relations of various areas have been investigated. According to the aim of this research, this is a functional survey with the quantitive-qualitative method. As the conclusion, the design standards and the correct proportions of the central courtyards and summer halls in hot and arid areas in Iran have been resulted.