ارزيابي دقت توزيع مكاني بارش ماهواره 43B3 TRMM در اقاليم مختلف كشور ايران

Accuracy Evaluation of Rainfall Distribution of TRMM 43B3 Satellite in the Different Climates of Iran

عدم وجود يك سيستم ديده‌باني بارش قابل اعتماد و گسترده يكي از چالش‌هاي مهم در تجزيه و تحليل، پيش‌بيني هيدرولوژيكي و مديريت منابع آب در ايران است. همچنين عدم وجود يا وجود داده‌هاي بارش با كيفيت پائين در برخي از مناطق كشور، استفاده از محصولات بارش ماهواره‌اي كه مي‌تواند به عنوان منبع جايگزين براي حوضه‌هايي با داده‌هاي پراكنده يا فاقد آمار در كشورهاي در حال توسعه مانند ايران، بسيار مفيد خواهد بود. لذا هدف اصلي اين پژوهش، ارزيابي و پهنه‌بندي ميزان دقت بارش ماهانه ماهواره TRMM 3B43 v7 در پهنه ايران با ايستگاه‌هاي زميني است. بدين منظور داده‌هاي ماهانه بارش TRMM بصورت شبكه‌اي و با تفكيك مكاني 0/25 × 0/25 درجه طول و عرض جغرافيايي طي دوره 1998 تا 2014 استخراج گرديد و با 41 ايستگاه سينوپتيك در سطح كشور مورد ارزيابي قرار گرفت. براي ارزيابي دقت بارش برآوردي و پهنه­بندي معيارهاي ارزيابي خطا، به ترتيب از معيارهاي NSE، RMSE، BIAS، ME و روش IDW در نرم­ افزار ArcGIS 10.3 استفاده شد. در حالت كلي نتايج نشان داد كه در اكثر مناطق خشك و نيمه خشك كشور ماهواره TRMM داراي بيش­برآوردي بارش و در مناطق پر بارش كشور كم­برآوردي داشته است و با توجه معيار ME، در 82/93 درصد ايستگاه‌ها اين كم و بيش برآوردي كمتر از 10 ميلي‌متر در ماه بوده است. همچنين نتايج رتبه‌بندي معيارهاي ارزيابي خطا نشان داد كه ايستگاه اردبيل با مجموع رتبه 5 و ايستگاه اصفهان با مجموع رتبه 146 به ترتيب بيشترين و كمترين خطا را در برآورد بارش ماهانه داشتند. به طور كلي نتايج تحقيق نشان داد كه داده‌هاي بارش ماهانه TRMM در اكثر نقاط كشور از دقت قابل قبولي برخوردار بوده است.

The lack of a reliable and extended system to monitor rainfall is one of the major challenges in analyzing, hydrological prediction and water resources management in Iran. Using satellite precipitation products in some parts of the country with lack or presence of low quality precipitation data, which can be used as alternative source for basins with sparse data in developing countries such as Iran, will be very useful. Hence, the main objective of this study is to evaluate and interpolate the accuracy of monthly precipitation of TRMM 3B43 v7 satellite data in Iran with ground stations. The monthly precipitation data of TRMM with a spatial resolution 0.25 × 0.25 degree were extracted and evaluated with 41 stations in the country during the periods of 1998 to 2014. To evaluate the accuracy of rainfall estimation and interpolation of error criteria, the NSE, RMSE, BIAS, ME criteria and IDW methods in ArcGIS 10.3 software were used, respectively. Generally, the results showed that more arid and semiarid regions of Iran had overestimation while underestimation was in high precipitation regions. an‎d based on the ME, 82.93 percent of stations had upper and under estimation with limitation of less than 10 mm in month. Also, the results of rating showed that Ardebil station with total rating of 5 and Esfahan stations with total rating of 146 had the highest and lowest error of monthly rainfall estimation. In general, the results showed that monthly rainfall data of TRMM had acceptable accuracy in most parts of the country.