بررسي آزمايشگاهي تاثير ارتفاع و فواصل سدهاي متوالي كوتاه بر تله اندازي رسوب

Experimental Consideration on Height and Distance Effects of Consecutive Small Dams in Trapping of Sedimentation

حمل رسوب از شاخص‍ هاي مهم رودخانه‌‌ها در شرايط طبيعي است كه به تبعيت از تغيير مشخصه‌هاي هندسي و خصوصيات جريان به صورت تراز‌افزايي يا رسوب‌‌گذاري در بازه‌هاي مختلف مسير رودخانه خودنمايي مي‌كند. لذا ارائه راهكارهاي مناسب به منظور اصلاح و تثبيت شيب طولي بستر و جلوگيري از انتقال رسوب از نواحي بالادست با شيب تند به داخل مخازن سدها در پايين دست كه از دلايل عمده كاهش عمر مفيد آنها مي باشد , لزوم انجام آزمايش در اين زمينه را توجيه پذير مي نمايد. اين تحقيق رسوب‌گذاري و نحوه كنترل آن با استفاده از مدل فيزيكي سدهاي متوالي كوتاه از جنس پلكسي ‌گلاس در سه ارتفاع و سه فاصله مختلف را هنگامي كه شيب بستر و دبي تغيير مي كند, بررسي مي نمايد. آناليز ابعادي به روش باكينگهام براي تعيين متغيرهايي مانند نسبت بدون بعد عمق به ارتفاع (y/H) و نسبت بدون بعد عمق به فاصله (y/L) به عنوان فاكتور هاي موثر در تعيين درصد تله اندازي رسوب تجمعي (Teg) انجام پذيرفته است. براين اساس ارتباط ميان نسبت هاي فوق الذكر با درصد تله اندازي رسوب با استفاده از فاكتور بي بعد عدد فرود به عنوان متغيرمستقل در حالات مختلف بررسي و ديوارهاي مورد آزمايش در مدل براي شيب هاي مختلف پيشنهاد شده است.

Sediment transport is one of the important indicators of rivers in natural conditions, which is affected by the change in geometric and flow characteristics, which is reflected in the alignment or sedimentation of different river routes. Therefore, providing suitable solutions for sediment control and fixing the longitudinal slope of the bed and preventing sediment transport from upstream areas with a steep slope into the dam reservoirs, which is a major reason for their useful life, the necessity of carrying out the experiment in this field is justified. This research studies the sedimentation status and how it is controlled using the physical model of short successive dams made of Plexiglass at three altitudes and three different distances when the slope of the bed and the discharge changes. Dimensional analysis was performed by Buckingham method to determine the variables such as; depth ratio to height (y/H) and depth to distance (y/L) as an effective factors in determining the percentage of cumulative sediment trapping (Teg). Accordingly, the relationship between the aforementioned ratios with the percentage of sediment trapping using dimensionless factor of Froude number as an independent variable in different scenarios has been investigated and finally various measuring height of walls in the model, have been proposed for different slopes.