عنوان مقاله :
بررسي گزاره‌هاي قالبي حماسي و كاركرد آن در طومار‌هاي نقالي (مطالعۀ موردي: رزم كشتي)
عنوان به زبان ديگر :
Investigating templatic and epic propositions and their functions in story telling scrolls: the case study of wrestling
پديد آورندگان :
براتي، عليرضا دانشگاه فردوسي مشهد , قائمي، فرزاد دانشگاه فردوسي مشهد , حسن آبادي، محمود دانشگاه سيستان و بلوچستان - گروه زبان و ادبيات فارسي , ياحقي، محمد جعفر دانشگاه فردوسي مشهد - گروه زبان و ادبيات فارسي
كليدواژه :
نظريه فرمول شفاهي , |گزاره‌هاي قالبي , حماسه شفاهي فارسي , هفت لشكر (طومار جامع نقالان) , طومار نقالي شاهنامه , رزم كشتي
چكيده فارسي :
نظريه فرمول شفاهي كه از پژوهش‌هاي پري و لرد در آثار هومر شكل گرفت، در زبانهاي بسياري بهكار گرفته شد. در زبان فارسي نيز پژوهشهايي در اين حوزه در متون منثور عاميانه انجام شده است كه تمام اين پژوهش‌ها به مسئله گزاره‌هاي قالبيِ عموميِ آثار پرداخته‌اند. پژوهشگران خارجي بر اساس اين دستاورد‌ها متون منظوم حماسي فارسي بهويژه شاهنامه را محصول نقالي و شفاهي بنياد دانسته‌اند. اين مقاله با نگاهي تازه به طومار‌هاي نقالي بهعنوان متون حماسۀ شفاهي، علاوه بر معرفي گزاره‌هاي عمومي آنها، نوع ديگري از گزاره‌ها را با عنوان گزاره‌هاي قالبي حماسي با تمركز بر رزم كشتي، در سه بخش الف) گزاره‌هاي بيانگر ورود به كشتي ب) گزاره‌هاي بيانگر آغاز كشتي ج) گزاره‌هاي بيانگر پايان كشتي معرفي‌كرده است و كاركرد هر دسته را نيز تشريح ميكند. درپايان، اثبات ميكند كه نقالان و راويان طومار‌ها گنجينه‌اي از اين گزاره‌ها را در ذهن داشته‌اند و در زمان توصيف رزم بهگونه‌اي خودكار و بدون انديشه از آن بهره مي‌برده‌اند. بنابراين، با استفاد از اين روش و استخراج گزاره‌هاي بهكار رفته در انواع رزم‌ها، مي‌توان به ساختار روايي حماسۀ شفاهي فارسي دست يافت.
چكيده لاتين :
Oral –formulaic composition (theory) has been originated from
Homeric studies in Parry and Lord Works and is widely used in most
languages. In the field of folk prose texts of Persian several researches
have been conducted, all of which have addressed the issue of general
stereotyped propositions. On the basis of these achievements, foreign
scholars have considered Persian epic poems, particularly Shāhnameh,
as a product of narrative and oral tradition. With a new look at
narrative scrolls as oral epic texts, this article in addition to presenting
their general propositions, introduces another type of proposition in
the form of epic statements in three parts: a) Propositions indicating
the beginning or entry to the scene of wrestling c) Propositions
indicating the beginning of wrestling and C) Proposals indicating the
end of wrestling that are presented and describe the function of each
category. The paper concludes by proving that the scrolls and
narrators of the manuscripts had in mind a treasure trove of these
propositions and used them automatically when they thought of
combat. Therefore, one can better understand the narrative structure of
the Persian oral epic by using this method and extracting the
assertions used in various martial art.
عنوان نشريه :
فرهنگ و ادبيات عامه
