بررسي تأثير قيمت نفت بر قيمت سهام و طلا در رژيم‌هاي مختلف بازار انرژي

Investigating the Effect of Oil Price Shocks on Stock and Gold Prices During Periods of Decline and Increase in Oil Prices

اين تحقيق رژيم‌هاي مختلف براي بررسي اثر تكانه‌هاي قيمت نفت بر روي قيمت طلا و شاخص سهام بسته به رژيمهاي مختلف با استفاده از مدل خودرگرسيون‌برداري انتقال رژيم ماركوف بيزي طي دوره 1395-1388 براي ايران مورد مطالعه قرار گرفته است. در اين راستا ما به بررسي رابطه غيرخطي قيمت نفت و طلا و شاخص بازار سهام در مرحله اول و هم‌چنين به تحليل اثرات شوك قيمت نفت در رژيمهاي مختلف قيمت نفت بر قيمت طلا و سهام در مرحله دوم ميپردازيم. الگوي بهينه حاوي دو رژيم مي‌باشد كه طبق بررسي به عمل آمده رژيم يك متناظر با دوره‌هاي كاهش قيمت نفت و رژيم دوم متناظر با دوره‌هاي افزايش قيمت نفت است. بر اساس آزمون بروك دچرت و شينكمن و نسبت راست نمايي اثبات مي‌شود كه رابطه متغير قيمت طلا و نفت و شاخص قيمت سهام غيرخطي مي‌باشد. بر اساس احتمال رژيم‌ها، طول دوره رژيم يك بيشتر از رژيم دو است. مسأله مورد نظر اين مقاله بررسي ارتباط بين قيمت دارايي‌ها در هر يك از شرايط اقتصادي (رونق و ركود قيمت نفت) است به‌گونه‌اي كه از كلي‌گويي پرهيز شود. اهميت تحقيق به اين جهت است كه سرمايه گذاران به دليل احكام يگانه دچار اشتباه محاسباتي ميشوند، بدين‌صورت كه تغييرات قيمت دارايي‌ها در دوران رونق و ركود قيمت نفت يكسان است، درصورتي‌كه اين طور نيست. پس از برآورد مدل مشاهده مي‌شود كه شوك قيمت نفت در رژيم يك بر قيمت طلا و سهام اثر مثبت دارد و شدت اثر آن بر سهام كمتر از طلاست. در رژيم دوم به دنبال شوك وارد شده به قيمت نفت، پويايي‌هاي قيمت نفت به‌گونه‌اي است يك جهش رو به افزايش به قيمت نفت ايجاد مي‌كند. شوك قيمت نفت تأثير مثبت بر قيمت طلا دارد. از طرفي يك شوك مثبت قيمت نفت تأثير منفي روي قيمت سهام دارد كه به‌تدريج اين تأثير منفي كم مي‌شود. نتايج مدل نشان ميدهد در هر دو رژيم اثر شوك قيمت نفت بر روي قيمت طلا مثبت و داراي اثر يكسان است؛ و اين اثر بر روي شاخص سهام در هر رژيم متفاوت است.

This paper presents a differentiated approach for assessing the effect of oil price changes on gold price and the stock index, during upward and downward movements, using the Markov Switching Bayesian VAR model to analyze data for Iran over the period 2009 to 2016. We study the non-linear relationship between the price of oil and gold and the stock market index during periods of price decrease (called data set 1) and periods of price increase (data set 2). We use the Brock Dechert and Shinkman test and the likelihood ratio to prove that the relationship between the price of gold and the Tehran stock exchange index with oil price is nonlinear. We aim to examine the relationship between the prices of gold and the value of the Tehran stock exchange index, as two key financial assets, and oil prices during upward and downward price movements in a manner that leads to specific predictions. This research should allow investors to avoid losses due to decisions based on the thinking that the direction of causality between oil prices and asset prices remains the same during increasing and decreasing phases. The estimated values of our model suggest that during periods of declining oil prices gold and the stock exchange index both increase in value, while the impact on gold is greater than on the stock exchange index. We find that during periods of rising oil prices, gold prices also increase, while the value of the Tehran stock exchange index tends to be negative, though the rate of decrease slows down over time.