بررسي عوامل اقتصادي موثر بر تقاضاي گاز خانگي در ايران

Economic Factors affecting demand for gas in Iran

در اين مطالعه از الگوي خودرگرسيوني با وقفه‌هاي توزيعي و مدل تصحيح خطا جهت برآورد تابع تقاضا در طي سال‌هاي 1394-1377 استفاده مي­شود. نتايج نشان مي­دهد كه در كوتاه‌مدت و بلندمدت جانشيني بين برق و گاز طبيعي در بخش خانگي وجود دارد اما مقدار كشش قيمتي تقاضا نسبت به قيمت برق كمتر از 5/0 است، اين نتيجه بيانگر اين است كه تغييرات قيمت برق تأثير كمي روي مصرف گاز طبيعي دارد. همچنين كشش‌پذيري تقاضاي گاز طبيعي در بلندمدت نسبت به قيمت آن بيشتر از كوتاه‌مدت و در هر دو مورد بي­كشش برآورد شده است. در بلندمدت كشش قيمتي گاز طبيعي 708/0- برآورد شده است، اين متغير در بين ساير متغيرها بيشترين تأثير را در مصرف گاز طبيعي در بخش خانگي دارد. كشش‌هاي درآمدي نشان مي­دهد كه گاز طبيعي در كوتاه‌مدت و بلندمدت كالاي ضروري محسوب مي­شود. نتايج مدل تصحيح خطا نشان داد كه ضريب آن در كوتاه‌مدت 401/0- به دست آمده و با اطمينان بسيار بالايي معنادار بوده و علامت آن نيز مورد انتظار منفي شده است. ضريب تصحيح خطا (72/0-) نشان‌دهنده‌ سرعت تعديل نسبتأ بالاست. بر اساس اين ضريب 72 درصد از بي‌تعادلي براي گاز طبيعي در هر دوره تعديل مي­شود. در پايان مي­توان گفت كه واقعي كردن قيمت­ها و تعرفه­ هاي برق و گاز طبيعي، ايجاد الزام براي عايق‌كاري و استاندارسازي ساختمان‌ها و همچنين لوازم گازسوز، تغيير الگويي مصرف با فرهنگ‌سازي مصرف و ترويج درست مصرف كردن گاز طبيعي مي‌توانند راهكارهاي مناسبي براي متعادل كردن مصرف گاز طبيعي در بخش خانگي باشند.

In this study the autoregressive distributed lag model and error correction model to estimate Hazard function is used during the years 1377-1394. The results show that in the short term and long term there is substitution between electricity and natural gas in the domestic sector. But the price elasticity of demand relative to the price of electricity is less than 5.0, this result indicates that changes in electricity prices has little effect on the consumption of natural gas. The elasticity of natural gas demand in the long run than a higher price than the short term and in both cases is estimated inelastic. In the long run price elasticity of natural gas is estimated to be 0.71, this variable among other variables have the greatest impact on natural gas consumption in the domestic sector. Shows that the income elasticity of natural gas in the short and long term for numerous essential goods, The results showed that the coefficient of error correction in the short term -0.72 obtained and confidently expect very significant and mark it as negative. This factor represents the speed of adjustment is relatively high. The imbalance factor of 72 percent for natural gas is adjusted in each period. In the end we can say that the actual electricity and natural gas prices and tariffs, the creation and standardization requirements for insulation of buildings as well as gas appliances, consumer paradigm shift in the culture of consumption and promote the correct use of natural gas can appropriate solutions for reduce natural gas consumption in the domestic sector are balanced.