كليدواژه :
آينده پژوهي , ايران و اتحاديه اروپا , مرحله ي اكتشافي , برجام و مرحله ي هنجاري
چكيده فارسي :
اين مقاله در پي امكان و نحوه كاربست نظريه‌هاي روابط بين‌الملل در روند آينده‌پژوهي است. برخي از آينده‌پژوهان به واسطه ي ابتناي آينده‌پژوهي بر تصورات و نگرش چرخشي به تاريخ، آينده‌پژوهي را روشي تفسيري مي‌دانند و معتقدند كه استفاده از چارچوب نظري و يا مفهومي (به‌عنوان ابزار تحليل و تبيين) در مطالعات تفسيري غيرممكن است. در مقابل، برخي استدلال مي‌كنند كه روند آينده‌پژوهي فقط مبتني بر تصوير و تصورات نيست، بلكه مي‌تواند مبتني بر شواهد تجربي (فكت‌ها) باشد؛ پس مي‌توان از نظريه به‌عنوان ابزار تبيين و تحليل بهره برد. در اين مقاله قصد داريم ديدگاه سومي را مطرح كنيم و با تقسيم روند آينده‌پژوهي به دو مرحله ي اكتشافي و هنجاري، نشان دهيم استفاده از چارچوب نظري در مرحله ي اكتشافي، ممكن اما محدوديت‌زاست، ولي بهره‌مندي از نظريه در مرحله ي هنجاري براي آينده‌سازي راه‌گشاست. نتايج اين مقاله نشان مي‌دهد كه آينده‌پژوهي مبتني بر دو مرحله ي اكتشافي و هنجاري است. در مرحله ي نخست، آينده‌هاي محتمل طي فرآيندي با راهبرد استقرايي كشف مي‌شوند. محصوركردن اين مرحله به چارچوب نظري، محدوديت هستي‌شناسي ايجاد مي‌كند؛ اما در مرحله ي هنجاري مي‌توان در مرحله ي سناريو‌سازي و تجويز از يك يا چند نظريه ي به خصوص پيش‌بيني نظريه‌ها بهره مند شد. اين مقاله كاربست نظريه‌هاي روابط بين‌الملل در آينده پژوهي را با ذكر مثالي از «آينده ي روابط ايران و اتحاديه ي اروپا پس از خروج آمريكا از برجام تا سال 2021» نشان مي‌دهد. روش پژوهش توضيحي-تبييني است
چكيده لاتين :
How can we use international relations theory, which ends in prediction, in the future studies that ends up in the future making? What is the position of critical theories of international relations in the future studies? Future studies are defined in interpretative studies, due to its conception, the rotational attitude to history and the possibility of constructing future. According to some futurists, the use of the theoretical framework in interpretative studies is impossible. In contrast, some argue that the process of future studies is not just based on imagery and imagination, but there is an important pillar in future studies, which is past and present studies, then, to identify and explain trends and events, one can use the theory as explained and analyzed tools. In this research, we present the third perspective, by dividing the process of future studies into two exploratory and normative stages. we show that the use of the theoretical framework in the exploratory phase is possible but limited, but the exploitation of theories in the normative stage is crucial for future development. The hypothesis is: the extended present pattern in future studies is based on two stages: exploratory and normative: in the first stage, probable futures are discovered in a process with an inductive strategy. Restricting this stage in the theoretical framework creates an ontological limitation. But in the normative stage, a selection of theories can be used, especially the approach of theories to the future in the stages of scenario making and prescription
