تحليل گفتمان انتقادي در داستان عاميانۀ حسين كرد شبستري

A Critical Discourse Analysis of Hosein Kord Shabestari's Folk Story

مفهوم قدرت و رابطۀ آن با ايدئولوژي يكي از مؤلفه­ هاي اساسي نظريۀ گفتمان انتقادي است. در اين مقاله جايگاه و موضع قدرت ايدئولوژيكي يكي از عياران شاه‌ عباس صفوي به نام حسين كرد را بر اساس دو مفهوم كنش تهديد­كنندۀ وجهه و كنش حافظ وجهه در مقابل دشمنان شاه‌ عباس بررسي كرده­ايم. در كنش تهديدكنندۀ وجهه، حسين كرد، بي­پروا به شيوه ­هاي بياني مختلفي، خود را در موضع قدرت و مخاطب را در موضع پذيرش قدرت قرار مي­دهد. در كنش حافظ وجهه نيز بسامد بالا به حفظ وجهۀ خود حسين كرد تعلق دارد و گاهي در رده­اي پايين­تر به شاه ­عباس تعلق مي­يابد. در اين مقاله بر اساس دو كنش يادشده، نشان داده مي­شود كه عياري به نام حسين كرد، در جايگاه بسيار بالايي حتي گاه برتر از شاه عباس قرار مي­گيرد. به همين دليل است كه او حتي از كنش تهديدكنندۀ وجهه عليه شاه عباس نيز استفاده مي­كند. هدف اين پژوهش نيز نشان دادن موضع قدرت عياران شاه ­عباس و به­ ويژه حسين كرد با توجه به مؤلفۀ ايدئولوژي بوده است.

The concept of power and its relation with ideology is one of the basic components of critical discourse analysis. In this article, the power position of one of Shah Abbas Safavi's chivalrous, named Hosein Kord Shabestari, is analyzed according to sthe face-threatening and face-saving acts against Shah Abbas's enemies. In the face-threatening act, Hosein Kord puts himself in the power position fearlessly and the audience in accepting the power position in different ways of expressions. In the face-saving act, there is a high frequency of facesaving acts for Hosein Kord and it sometimes belongs to Shah Abbas at a lower level. So far as these two acts are concerned, it is found that a chivalrous named Hosein Kord is in a high place, sometimes even higher than the Shah Abbas's place. This is why he uses facethreatening acts against Shah Abbas. The aim of this study is to show the position of Shah Abbas's chivalrous especially Hosein Kord so far as ideology is concerned.