مدلسازي وابستگي بين بازدهي سهام گروه محصولات شيميايي، رشد قيمت نفت و رشد نرخ ارز در ايران؛ كاربرد توابع Vine Copula

Modeling the Dependency Structure between Stocks of Chemical Products Return, Oil Price and Exchange Rate Growth in Iran; an Application of Vine Copula

هدف اصلي اين پژوهش، مدل‌سازي وابستگي بين بازدهي سهام گروه محصولات شيميايي، رشد قيمت نفت و رشد نرخ ارز در ايران و محاسبه ارزش در معرض ريسك است. براي اين منظور از تئوري توابع كاپولا درختي كه در ادبيات مالي يكي از كاراترين روش­ها براي بررسي ساختار وابستگي است، استفاده شده است. علاوه بر نشان دادن وابستگي خطي بين بازارهاي مالي در ايران، ساختار وابستگي غير خطي اين بازارها نيز برآورد شده و وابستگي به دُم بالايي و يا پاييني آنها مشخص شده است. دوره مورد بررسي شامل داده‌هاي روزانه (روزهاي كاري مشترك) از اول آذر سال 1387 تا انتهاي خرداد سال 1398 مي­باشد. در مدلسازي توزيع‌هاي حاشيه‌اي از مدل‌هاي GJR-GARCH استفاده شده كه پس از آن با استفاده از رهيافت Copula-GARCH به بررسي ساختارهاي وابستگي و نيز محاسبه ارزش در معرض ريسك متغيرهاي تحقيق پرداخته شده است و در نهايت پس‌آزمايي لازم بر اساس معيار تابع زيان انجام شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد، هر دو جفت از بازدهي‌هاي مدل‌سازي شده وابستگي يكساني به دنباله­ بالايي و پاييني دارد. بين بازدهي سهام گروه محصولات شيميايي و رشد نرخ ارز به شرط رشد قيمت نفت خام وابستگي ساختاري مشخصي بر اساس توابع كاپولاي واين در دنباله‌هاي توزيع وجود دارد كه نشان دهنده سرايت بين بازار محصولات شيميايي و نرخ ارز است. همچنين، بين بازده سهام گروه محصولات شيميايي و رشد قيمت نفت خام به شرط رشد نرخ ارز وابستگي ساختاري مشخصي بر اساس توابع كاپولاي واين در دنباله‌هاي توزيع وجود دارد كه نشان دهنده سرايت بين بازار محصولات شيميايي و نفت خام است. با توجه به اينكه سرايت نوسان منشاء اصلي ريسك مالي است، لحاظ وابستگي ساختاري بر اساس توابع كاپولاي واين مي‌تواند برآورد قابل اعتمادي از ريسك پرتفوي بر اساس معيار ارزش در معرض ريسك فراهم آورد

The main objective of this study is modeling the dependency structure between the returns of oil markets, exchange rate and stocks of chemical products in Iran. For this purpose, the theory of Vine Copula functions is used to investigate the dependency structure. In addition to consider a linear relationship between financial markets in Iran, the nonlinear dependency structure of these markets is also estimated, and their dependence on their upper or lower tails is determined. The study period includes daily data (5 working days) from December 2008 to July 2017. Modeling of marginal distributions of GJR-GARCH models has been used. Then, using the Copula-GARCH approach, the structure of dependency between returns and the calculating of the Value at Risk (VaR) of crude oil, exchange rate and stock of the chemical product group returns have been investigated. Finally, the required back-test is performed on the basis of the loss function. The study findings show that both pairs of modeling returns are related to the same upper and lower tails. In addition, there is a same structural dependency on the distribution of the vine copula between the indexes of chemical products and the nominal exchange rate on the condition of the price of crude oil, which indicates the spillover between markets. Due to that spillover effect is the main source of financial risk, the structural dependence on the basis of vine copula functions makes accurate and reliable calculation of portfolio risk based on the VaR criterion.