صد سال فرهنگ سياسي در ايران فراتحليل آثار پژوهشي از مشروطه تا انقلاب اسلامي

A Meta-analysis of Studies Related to Iranian Political Culture: From the Constitutional Revolution to the Islamic revolution

اين مقاله با بررسي پژوهش‌هايي كه در صد سال اخير در ارتباط با فرهنگ سياسي در ايران انجام شده، تلاش مي‌كند ضمن ارائۀ تصويري از نگرش‌هاي موجود، به ارزيابي و نقد آنها نيز بپردازد. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه اكثر اين پژوهش‌ها بر اساس نگاه پوزيتويستي و در چارچوب نظريه آلموند و وربا انجام شده است. از نظر روش‌شناسي نيز اغلب آنها مبتني بر پيمايش يا روش اسنادي- تاريخي هستند. پژوهش‌هاي مرتبط با فرهنگ سياسي در ايران در اين دوره زماني نشان مي‌دهند كه فرهنگ سياسي ايرانيان طي صد سال گذشته از پايداري نسبي برخوردار بوده؛ به فرهنگ سياسي در معناي منش ملي نگريسته شده؛ فرهنگ سياسي مانعي بر سر راه توسعه سياسي ديده شده و البته اين پژوهش‌ها از نوعي برساخت‌گرايي مستشرقانه نيز رنج مي‌برند.

This article attempts to provide a picture of existing attitudes on political culture in Iran with a review of the research done over the last hundred years. The findings of the research show that most of these studies are based on positivist view and in the framework of Almond and Verba theory. From the methodological point of view, most of them are based on survey or documentary-historical methods. Studies related to political culture in Iran during this period show that Iranian political culture has been relatively stable over the past hundred years; political culture is viewed in the sense of national character; political culture is an obstacle to political development; and, of course, these studies suffer from some kind of Orientalist constructivism.