چكيده فارسي :
زهد و ساده‌زيستي همواره به عنوان يكي از فضايل مهم اخلاقي و ديني مورد تأكيد اهل بيت (ع) و به ويژه امام علي عليه السلام بوده است. بررسي محتواي نهج البلاغه درباره زهد موضوع اين تحقيق است كه با روش تحليل مضمون و پس از تحليل لغوي زهد انجام گرفت. رسيدن به الگوي زهد از سه منظرِ چيستيِ زهد، چرايي و چگونگي زهدورزي سؤالاتي هستند كه ابعاد مختلف الگوي زهد در نهج البلاغه را روشن ساختند. در اين مسير، ابتدا همه متون مرتبط با زهد، از خطبه ها، نامه ها و حكمتهاي نهج البلاغه گزينش و در جدولي مقابل هر متن، مضمون يا مضامين پايه اي حاكي از ابعاد مختلف زهد استخراج گرديد و در نهايت، اين مضامين در قالب سه جدول چيستي، چگونگي و چرايي زهد سامان يافتند؛ بدين صورت كه ميان مضامين هر جدول دسته بندي شد و هر يك ذيل عناوين كلي تر به عنوان مضامين سازمان دهنده قرار گرفتند. نتيجه آنكه در نهج البلاغه، ماهيت زهد، رغبت نداشتن به دنيا و در آرزوي دنيا نبودن است و دليل آن، كوچك انگاري دنيا در برابر آخرت و اسباب زحمت بودنِ دنياخواهي است. همچنين بيشتر مضامين درباره چگونگي زهدورزي است كه به شكل قناعت به اندازه كفايت نمودار مي شود.
چكيده لاتين :
The asceticism and simple living have always been emphasized by the ahl al-bayt, especially Imam Ali (a.s.), as one of the most important moral and religious virtues. The present article aimed at investigating asceticism in Nahj al-Balagha through content analysis. In order to achieve the ascetic pattern, three questions of asceticism’s nature, why, and how to follow the ascetic path are the ones that explain the various aspects of the ascetic pattern in Nahj al-Balagha. Along this path, all the texts related to asceticism were selected from sermons, letters, and sayings of Nahj al-Balagha. Then, in front of each text, themes or basic themes representing different aspects of asceticism were represented in a table. These themes were organized into three tables of what, how, and why of asceticism, so that they were categorized among the themes of each table, and each was classified under the general headings as organizing themes. The result indicated that in the Nahj al-Balagha, the nature of asceticism means no mundane desires and no wish for them. In this case, this world is considered as a burden and humiliated as compared to hereafter. Also, most of the themes of Nahj al-Balagha are about how to follow the ascetic path and how to be satisfied with what you have
