كليدواژه :
خلاصۀ همگان فهم , خلاصه نويسي , چكيده نويسي , ترويج علم , ارتباطات علمي
چكيده فارسي :
ترويج علم به دنبال راه‌هايي است تا عامه مردم نيز بتوانند از يافته‌هاي علمي بهره‌مند شوند. نگارش خلاصه همگان‌فهم از نمونۀ اين راه‌هاست كه بايد به زباني ساده، بدون واژگان تخصصي، و با تشريح اصطلاح‌هاي فني نوشته شود. در اين مقاله مفهوم خلاصۀ همگان‌فهم، شباهت‌ها و تفاوت‌هاي آن با مفاهيم همانند، زمينه‌هاي موضوعي و اشكال بكارگيري آن در نوشته‌هاي علمي، و شاخص‌هاي تدوين آن تبيين شده‌اند. با روش «تحليل اسنادي»، اسناد در پيوند با خلاصۀ همگان‌فهم جست‌وجو، بازيابي، مطالعه، و از منظر تخصصي تجزيه و تحليل شده‌اند. جامعۀ اين پژوهش دربردارندۀ سازمان‌ها و نوشته‌هايي است كه به تعريف و توضيح ساختار خلاصۀ همگان‌فهم پرداخته‌اند. بر مبناي تعاريف ارائه شده در 34 منبع، 17 شاخص كليدي كه در تدوين خلاصه همگان‌فهم نقش داشتند استخراج شدند و در سه بُعدِ «شكلي و صوري»، «محتوايي» و «ارزيابي» دسته‌بندي شدند. مقالات علمي پژوهشي، طرح‌هاي پژوهشي پايان‌يافته، پيشنهاديه‌هاي پژوهشي، پايان‌نامه‌ها و رساله‌هاي دانشگاهي ازجمله كليدي‌ترين منابعي بودند كه به منظور تهيه و انتشار خلاصه‌هاي همگان‌فهم معرفي شده‌اند. موضوعاتي نظير پزشكي، سلامت، و مراقبت‌هاي بهداشتي در اولويت بكارگيري در تهيه و توليد خلاصه‌هاي همگان‌فهم قرار گرفته است. اگر چه اين تكنيك را نمي‌توان به اين چند حوزه محدود كرد.
چكيده لاتين :
Popularization of science is seeking ways to help the public to understand the science and scientific findings. 'Lay summary' is one of the key channels for the promotion of science. Lay summaries are short summaries of proposals or research projects that are available for the public, who is not expert in a specific area. This summary should be written in the plain language, avoids using specialized words, and describes any technical terms. This paper aims to study the concept of lay summary, its similarities and differences with similar concepts, and its key indicators. However, the application of this concept in different domains will be investigated and the structure of writing an informative lay summary will be provided. To obtain these purposes, through document analysis method, 34 key references are reviewed and the findings are presente in tables and charts. The similarities and differences among "abstract", "summary", "executive summary", and "lay summary" based on the "audience", "structure," "purpose," and "application" are described. Based on the definitions provided by these references, 17 key indicators that were involved in the compilation of a lay summary, which were categorized in three dimensions: "formal", "content" and "evaluation". Research articles, research projects, research proposals, thesises and academic dissertations were the sources that were introduced in order to produce and disseminate lay summaries' format. Research domains such as medicine, health and health care have become a priority in the preparation and production of lay summaries.
