سبك شناسي لايۀ نحوي مجلس پنجم از مجالس پنجگانۀ سعدي

(Stylistics of the Syntactic Layer of the Fifth Majles of Saadi’s Majales Khamseh (Quintuple Majales

شناخت سبك هر اثر ادبي به دريافت و فهم درون ‌مايه و مطالب آن اثر كمك بسياري مي‌كند. مجالس پنجگانه يكي از شش رسالۀ منثور سعدي است كه در كلّيّات وي گردآمده‌است. از آنجايي كه درون-مايۀ اين مجالس معارفِ صوفيانه است، بنابراين گفتمانِ تصوّف و لحنِ خطابي در آن غالب است و سعدي براي بيان مفاهيم، گاهي زبان عرفاني خاصي را برگزيده و به شيوۀ مشايخ صوفيه و سبك آثار صوفيان سخن گفته‌است. هر يك از پنج مجلس مذكور، صورتِ نوشتاري يك منبر است كه سعدي آن‌ها را براي شاگردان و مريدان خود نوشته‌است. با توجّه به اينكه محتواي عرفاني و شيوۀ وعظ سعدي بر ساختمان نحوي اين اثر تأثير گذاشته، هدف اين پژوهش بررسي ويژگي‌هاي نحوي يكي از اين مجالس (مجلس پنجم) بر پايۀ الگوي سبك‌شناسي لايه‌اي و به شيوۀ توصيفي - تحليلي است تا برجستگي‌هاي نحوي و ويژگي‌هاي پربسامد دستوري آن مشخّص گردد. حاصل واكاوي لايۀ نحوي مجلسِ پنجم گوياي آن است كه در مجموع ساختار زباني و نحوي متن اين مجلس از چيدمان منظّمي برخوردار است، امّا سعدي در حوزۀ نحوي و دستوري آن در مواردي نوآوري‌، گزينش‌ و تصرّفاتي خاص نظير: به كارگيري جمله‌هاي كوتاه، استفاده از جملاتِ هم‌پايه، بسامد بالاي جملاتِ اسنادي، تكرارِ اضافات، كثرت استعمال وجه اخباري و امري، نمود بيشتر صداي دستوريِ منفعل در جملات، پيوستگي جملات فارسي به جملات عربي و جمع بستن معدود به شيوۀ نحوِ زبان عربي داشته ‌است.

Understanding the style of each literary work helps to understand the content and contents of the work. The Five Majles is one of six of Saadi's prose treatises compiled in his entirety. Since the subject matter of these assemblies is Sufi education, Therefore, Sufism discourse and the tone of speech are dominant and Saadi sometimes chose a particular mystical language to express the meanings an‎d he has spoken of the manner of the Sufi elders and the style of Sufi works Each of the five houses is the written form of a pulpit Saadi wrote them for his disciples and disciples Given that the mystical content and style of Sa'ad's preaching have influenced the syntactic structure of this work, The purpose of this study is to investigate the syntactic characteristics of one of these houses (Fifth Assembly) The layered stylistic pattern is a descriptive-analytical one To identify syntactic bumps and high-frequency grammatical features.The result of the analysis of the constituency of the Fifth Majlis shows that Overall the linguistic and syntactic structure of this House is neatly arranged, But Saadi's grammar and grammar in the case of innovations, selections and special occasions such as: Using short sentences, using consonant sentences, high frequency of attribute sentences, The repetition of additions, the multiplicity of predictive and empirical uses, the greater the expression of passive grammatical sounds in sentences, The Persian sentences have been linked to Arabic sentences and have been limited in Arabic syntax.