مطالعه كيفي تفاوت‌هاي جنسيتي در تجربه سالمندي (پژوهشي در شهر تهران)

A Qualitative Study of Gender Differences in Ageing Experience in Tehran City

هدف مقاله حاضر، ارائه روايتي از تفاوت­ هاي جنسيتي سالمندان براي فهم تجارب متكثر سالمندي است كه با رويكرد نظري سالمندشناسي انتقادي و فمينيستي، روش پژوهش كيفي و تكنيك مصاحبه نيمه ­ساختاريافته، به شنيدن صداها و روايت­ هاي 42 سالمند شهر تهران پرداخته است. داده­هاي مصاحبه ­اي با روش تحليل مضمون، كدگذاري و مقوله­ بندي شده است. نتايج پژوهش، روايت­گر آن است كه تجربه سالمندي به تفاوت سرمايه­­ اقتصادي (مالكيت دارايي ­­هاي خانوادگي، فرصت­ هاي شغلي، بازنشستگي و استقلال درآمدي، مسئوليت اقتصادي زندگي)، سرمايه فرهنگي و نمادين (تحصيلات، مهارت­هاي فرهنگي، سواد سلامت، منزلت و اعتبار اجتماعي)، سرمايه اجتماعي (مناسبات اجتماعي، سرمايه خانوادگي) و سرمايه سلامت (سلامت جسمي، سلامت رواني، سلامت جنسي و سلامت اجتماعي) زنان و مردان سالمند برمي­گردد. با توجه به يافته‌ها، سالمندي در بين زنان و مردان، تجربه واحد و يك­ شكلي نيست و مي‌تواند بر حسب ميزان دسترسي به سرمايه ­ها و نابرابري در سرمايه ­ها، تجربه ­اي متفاوت و متكثر باشد. انباشت اين سرمايه­ ها در طول مسير زندگي، مبتني بر تفاوت­ هاي جنسيتي است و درنهايت، همين سرمايه ­هاي انباشتي، زندگي سالمندي را در بين زنان و مردان متفاوت مي­ سازد.

This research presents a narration of gender differences in elderly to understand multiple experiences using a critical and feminist gerontology theory. The qualitative method using semi-structured interview technique was used and the voice and narration of elderlies in Tehran was listened (42 elderly). Finally, interview data were coded and categorized using thematic analysis method. Research results have shown that gender differences in aging depends on differences in economic capital (family assets ownership, job opportunity, retirement and income independence, economic responsibility), cultural and symbolic capital (education, cultural skills, health literacy, social status and social credibility, social capital (social relations, family capital) and health capital (physical health, psychological health, sexual health and social health) of the elderly men and women. Hence, ageing is not an identical experience among men and women and can be different experiences based on access to the capitals or inequality of the capitals. Accumulation of these capitals in the life course is based on gender differences and finally, these accumulated capitals make ageing life different between men and women.