گذار نسلي در تجربه جمهوري اسلامي ايران

A generational transition in the Islamic Republic of Iran experience

جامعه­ شناسان عوامل متعددي را در تغييرات اجتماعي مؤثر مي­دانند. در اين ميان گردش بي ­وقفه جمعيت از طريق از ميان رفتن نسل ­هاي قديمي ­تر و پيدايش نسل­هاي تازه به گونه­ اي پيوسته در همه جوامع رخ مي­دهد. اين موضوع مورد توجه اغلب پژوهشگران علوم اجتماعي مي­باشد. پديده­ هايي همچون «تفاوت نسل­ها» و يا «گسست نسل­ها» كه از عوامل مؤثر در دگرگوني­هاي اجتماعي دوران جديد بشمار مي­آيند ، محصول چنين فرايندي است. بي­گمان فاصله ميان نسل پيشين و نسل جديد به دليل تغيير در برخي باورها و تفاوت در ادبيات و منطق فهم پديده ­ها و درگيرشدن با شرايط جديد ، مطالبات تازه­اي را براي نسل تازه پديد مي­آورد. جوانان در نقطه چرخش تاريخي اين جابجايي نسلي قرار مي­گيرند. تلاش آنان هم براي انجام تغيير و هم طرح نظريات و خواسته­ هاي جديد با توجه به تنوع و گستردگي آنان ، در عرصه ­ها و زمينه ­هاي گوناگون نمود پيدا مي­كند و از اين جاست كه پديده ­اي تحت عنوان «اختلاف نسلي» پيش مي­آيد. از آنجا كه روابط بين نسلي دربردارنده همبستگي اجتماعي و منافع ملي است ، كوشش ­هاي فراواني براي تعيين اين بخش از آسيب­هاي اجتماعي به وقوع پيوسته است. عبور مؤفقيت­ آميز از شرايط تحول نسلي به شرايط جامعه ­پذيري بستگي دارد. جامعه ­پذيري مهم­ترين عامل براي برداشتن شكاف ­هاي اجتماعي در زماني است كه نسل­ها به طور مشخص در حال عوض شدن هستند. چنانچه الگوهاي نسل­هاي پيشين براي نسل­ نو اقناع كننده باشد ، شكاف ­هاي نسلي قابل تحمل بوده و جامعه دچار بحران هويت نمي­گردد. نظام­ هاي سياسي مهم­ترين منبع جامعه ­پذيري بشمار مي­آيند كه از طريق افزايش ظرفيت­ هاي خود براي پاسخ به مطالبات و انتظارات نسل جديد كوشش مي­كنند تا فاصله ­ها را كاهش داده و قابل تحمل سازند. چنانچه اختلالاتي در كاركردهاي نظام سياسي پديد آيد گسست ميان نسل ­ها رخ خواهد داد و بحران هويت پيامد آن خواهد بود. حال پرسش اين است كه نقش سامانه سياسي پس از انقلاب در مناسبات نسلي چگونه بوده است؟

Sociologists consider many factors to be effective in social change. Meanwhile, uninterrupted circulation of the population occurs through the disappearance of older generations and the emergence of new generations in all societies. This issue is of interest to most social science researchers. Phenomena such as "generational differences" or "generational disruption", which are among the factors influencing modern social change, is the result of such process. Certainly, the gap between the previous generation and the new one, creates new demands for the new generation due to: changes in some beliefs and differences in the literature and logic of understanding the phenomena and engaging with the new conditions. Young people are at the turning point of this generational shift. Their efforts to change and develop new ideas and demands, given their diversity and breadth, are manifested in different fields and contexts, and this is why phenomena called "generational difference" was born. Since intergenerational relationships involve social cohesion and national interests, there have been many attempts to recognize this segment of social harm. Successful transition from the conditions of generational transformation depends on the conditions of socialization. Socialization is the most important factor in removing social divisions at a time when generations are clearly changing. If the patterns of previous generations are persuasive for the new generation, generational gaps are tolerable and society does not suffer an identity crisis. Political systems are the most important source of socialization that try to reduce and tolerate gaps by increasing their capacity to respond to the demands and expectations of the new generation. If disruptions are occurred to the functions of the political system, a rift will occur between generations and an identity crisis will follow. Now the question is what was the role of the post-revolutionary political system in generational relations?