تبيين هم‌گرايي عملكرد سياسي ـ اجتماعي شريف مرتضي با سيره وفاق‌گرايانه شيخ مفيد

در آستانه غيبت كبري، فقهاي امامي در حوزة نيابت عام، سُكان‌دار هدايت جامعه شيعيان گرديدند. شيخ مفيد در مقام رئيس مكتب بغداد و زعيم عام شيعه، در مواجهه با رخدادها و تنش‌هاي مذهبي ـ اجتماعي، با هدف طرح، تبيين و تبليغ مذهب امامي، در عصري كه هر مذهب فاقد توان علمي در دفاع از عقايد خويش، لاجرم به حاشيه تاريخ فرق رانده مي‌شد و نيز حفظ حداكثري نيروي انساني شيعه، هوش‌مندانه با سيره وفاق‌گرايانه، پاي به عرصه زعامت اجتماعي ـ سياسي شيعيان نهاد. با وفات شيخ مفيد، شريف مرتضي، رياست مكتب بغداد، زعامت حوزة علمي و مرجعيت جامعة شيعي را عهده‌دار شد؛ از اين رو، بايسته به نظر مي‌رسد كه بين عملكرد سياسي ـ اجتماعي شريف مرتضي با سيره اجتماعي زعيم عام فقيد نوعي هم‌گرايي وجود داشته باشد. از آن‌جا كه شريف مرتضي با سيرة استاد خود در رويارويي با تنش‌هاي مذهبي از نزديك آشنا بود، و پس از وفات شيخ مفيد از سيره وفاق‌گرايانه وي عدول نكرد، بلكه با تأسي از اين سيره گوي سبقت را نيز در اين زمينه ـ هم‌چون عقل‌گرايي وي در تبيين و قرائت از مذهب امامي ـ از استاد خويش ربود. اين مقاله با شيوه توصيفي ـ تحليلي، از يك ‌سو سيره وفاق‌گرايانه شيخ مفيد و از سوي ديگر هم‌گرايي عملكرد سياسي ـ اجتماعي مرتضي با سيره شيخ را تبيين مي‌نمايد.