كليدواژه :
علم ديني , علوم انساني اسلامي , مدل اجتهادي - تجربي , علم و ايدئولوژي
چكيده فارسي :
انديشه علم ديني با وجود كوشش هاي صورت گرفته در دهه هاي اخير از سوي موافقان و مخالفان آن هنوز به نقطه روشني نرسيده است. اين مقاله با هدف بازخواني يكي از مدل هاي علم ديني، موسوم به مدل اجتهادي - تجربي كه نخستين بار در اوائل دهه 1380 مطرح شد و به تدريج در ضمن چندين كتاب و مقاله شرح و بسط يافت، پس از توضيح كوتاهي درباره جايگاه اين مدل در ميان ديدگاه هاي علم ديني و معرفي كلي مباني و روش شناسي اين مدل، به رفع ابهامات و اشكالات آن در خلال ده محور پرداخته است. اين محورها عبارت اند از: سقوط در دام تجربه گرايي، وابستگي به پارادايم هاي غربي، ابهام در تفكيك سطوح علم به تجربي و فراتجربي، عدم عينيت، عدم كفايت گزاره هاي متون ديني براي توليد علم، احتمال ابطال تجربي گزاره هاي ديني، ترجيح معرفت ضعيف تر بر معرفت قو ي تر، ابهام در وجه نام گذاري علم ديني، ابهام در امكان پيشرفت و مشكل عدم خلاقيت.
چكيده لاتين :
The idea of religious science, despite the attempts made in recent decades by its proponents and opponents, has not yet reached a clear point. This paper aims at revising one of the models of religious science, called the Ijtihadi-Experimental Model, which was first introduced in the early years of the 2000s and gradually expanded along with writing several books and articles. After briefly describing the status of this model among the other models of religious science and introducing the general foundations and methodology of this model, the paper has addressed its ambiguities and problems in ten items. These items are: falling in the trap of experientialism, dependence on Western paradigms, ambiguity in distinguishing between physical and meta-physical levels of science, non-objectivity, inadequacy of religious texts propositions for production of science, probability of falsification of religious propositions, preferring weaker knowledge on stronger knowledge, ambiguity in denomination of religious science, ambiguity in possibility of progress, and non-creativity
