بررسي و تحليل كاركرد حُسن‌طلب در قالب‌هاي شعر فارسي

The Survey and Analysis of Beauty of Demand Use in Persian Poetic Forms

حسن طلب، سخني ادبي و به مقتضاي حال با درونمايه­ي نياز است كه مخاطب خاص دارد و قالب­هاي شعري به­عنوان ساخت زباني براي بروز آن، رابطه­ي تنگاتنگي با تأثيرگذاري اين آرايه­ي ادبي دارند. از سويي،برگزيدن قالب شعري مناسب براي بيان حسن طلب،يكي از مهم­ترين عوامل ايجاد ارتباط و تأثير آن بر مخاطب است؛ چنان­كه آرايه­ي مذكور در آغاز، ميانه وپايان قالب­هايي چون قصيده، قطعه، تركيب بند، ترجيع بند، رباعي وغزل باشيوه ­هاي گوناگون و با درنظر گرفتن تمهيدات وشگردهايي ويژه، به كار ­رفته ­است.از اين رو، قالب شعري به عنوان يكي از عناصر زيباساز و تأثيرگذار طلب در بافت شعرو نيزچگونگي قرارگرفتن حسن طلب در آن،از عوامل زيبايي و هنري بودن اين آرايه­ي ادبي به­شمار مي­روند؛ بنابراين، در اين­مقاله تلاش شده تا سيركاركردي را كه حسن طلب در قالب-­هاي شعري از آغاز تا قرن هشتم هجري سپري كرده است­ و جايگاه آن در قالب­هاي مورد استفاده و ميزان كاربرد آن را در هريك از آن قالب­هاي شعري در هر دوره­، با نگاهي تحليلي و آماري، بر پايه­ ي ديوان­هاي شعري شانزده تن از شاعران برجسته­ي شعر فارسي بررسي شود. قالب قصيده با شيوه ­هاي متنوع، بيشترين كاربرد را دارد پس ازآن به ­ترتيب قالب­هاي قطعه، غزل، رباعي، ترجيع­بند وتركيب بند و به يك نسبت مثنوي و مسمّط تحت تأثير ويژگي­هاي خاص اين آرايه­ي ادبي، به­ كار رفته ­است.

Beauty of Demand is a literary expression and of present observation with the theme of need which has its particular audienc; and the poetic forms, as the lingual structures in expressing them, hold close strong connection to the efficiency of this literary figure. On one hand, choosing proper poetic form for expressing Beauty of Demand is counted as the most important factor of its connection with and effect on the audience; because the mentioned figures in the beginning, middle and end of the forms such as ode, combination, prey, rubai, sonnet and piece are used with various approaches, considering particular points. Thus, the poetic form as one of the aesthetic and effective elements of request in the poem's texture and that how Beauty of Demand is used in it, are of the aesthetic and artistic factors of this literary figure. Therefore, the composers of this article are to analytically and statistically review the time-series of the poetic forms of Beauty of Demand from its outset to the eighth century (lunar year), its position within the used formats, and its application level in any of those forms in each period.