چكيده فارسي :
از اقسام تقيه، تقيه مداراتي است، اين تقيه عبارت است از همزيستي مسالمت آميز با عامه، به جهت جلب محبت آنها و ايجاد وحدت ميان مسلمانان، بي آنكه خوفي در ميان باشد. با اينكه چنين تقيه اي، به شهادت روايات، در طول دوران 250 ساله امامت پيشوايان معصوم، موضوعي مهم و جدي تلقي مي‌شده و در روابط اجتماعي و اعمال عبادي، مانند نماز و حج جريان داشته است اما در كلمات فقهاي شيعه به جز برخي از فقهاي متأخر، اين تقيه از ساير اقسام تقيه تفكيك نشده و كمتر به آن توجه شده است. در اين پژوهش، با مروري بر اصل مدارا در سيره پيامبران، جايگاه اين تقيه در سيره و سنت گفتاري پيشوايان معصوم تبيين شده است و از سنت و سيره پيشوايان روشن مي شود كه‌اين تقيه در نزد پيشوايان از اهميت بالايي برخوردار بوده و شايسته است مانند ساير اقسام تقيه مورد تحليل و بازشناسي فقها قرار گيرد.
