نمايه سازي نظام مند اطلاعات دانش فقه

نمايه‌سازي دانش فقه از چالشي‌ترين نمايه‌سازي‌هاي است كه تاكنون درباره علوم گوناگون انجام گرفته است؛ چه اينكه مجموع خصوصيات علم فقه مانند گستردگي كتاب‌ها، سابقه زماني و گستردگي ادله، همه سبب شده است نمايه‌سازي دانش فقه با چالش جدي مواجهه باشد. اين مقاله كه با روش تحقيق كتابخانه‌اي انجام شده و براساس توصيف و تحليل است شرايط ذيل را براي روش نمايه‌سازي منابع فقهي بيان كرده است: 1. پيروي كامل از اصطلاح‌نامه فقه، چه در انتخاب اصل موضوع و چه در كيفيت نگارش؛ 2. در صورت نياز به تركيب اصطلاحات براي نمايه‌سازي، ملاك تركيب، وحدت موضوع باشد نه چيزديگر؛ 3. اجتناب از اخذ احكام فقهي در نمايه به جهت گستردگي احكام فقهي و تفاوت حكم‌ها در يك موضوع؛ 4. ذكر نام مؤلف در نمايه‌ها تا دسترسي به ديدگاه انديشمندان آسان گردد؛ 5. اجتناب از استفاده اصطلاحات علوم ديگر در نمايه‌هاي فقهي. درضمن نگاهي نقادانه هم به طرح پيشنهادي مقاله «علل ترجيح نمايه موضوعي... موضوعات فقهي» شده است كه نقدها عبارت‌اند از: 1. ضعيف‌بودن دليل محقق محترم بر ضرورت نمايه‌سازي دانش فقه با وجود اينكه دليل قوي‌تر بر ضرورت آن وجود دارد. 2. مقاله در اينكه نمايه‌سازي موضوع احكام فقهي را مطرح كرده يا همه مباحث دانش فقه را مبهم است. 3. نبود جامعيت و مانعيت در بازيابي و جستجو كه تنهاترين فايده نمايه‌سازي است. 4. اشتباه مفهومي نمايه «وجوب زكات مال در انعام ثلاثه...» و مانند آن از نظر علمي.