تبيين ژئوپليتيكي منازعات مرزي و سرزميني كمربند صفر تا 15 درجه شمالي آفريقا از پايان جنگ سرد تا 2014 ميلادي

منازعه اشاره به اختلاف و ناسازگاري در رويكردها، اهداف و اقدامات بازيگران در سطوح محلي، ملي، منطقه‌اي و جهاني دارد و داراي انواع مختلف است. منازعه مرزي و سرزميني يكي از گونه‌هاي منازعه و از نوع منازعات بين‌المللي ميان كشورها با همسايه يا همسايگان خود بر سر مالكيت و حاكميت بر مناطق مرزي مشترك است. در ميان ريشه‌هاي منازعه، نقش ارزش‌هاي جغرافيايي برجسته‌‌تر است. قاره آفريقا از گذشته تاكنون، درگير انواع منازعات بوده است كه كانون آنها را مي‌توان كمربند صفر تا 15 درجه شمالي اين قاره دانست؛ منطقه‌اي كه يكي از پر منازعه‌ترين مناطق جهان پس از جنگ سرد است. يكي از گونه‌هاي منازعات كمربند صفر تا 15 درجه شمالي آفريقا، منازعات مرزي و سرزميني است. با توجه به اهميت تحولات اين منطقه و نقش‌آفريني متقابل جغرافيا، سياست و قدرت در منازعات مرزي و سرزميني آن، ضرورت دارد تا ريشه‌هاي اين منازعات در چارچوب ژئوپليتيك شناسايي و تبيين شود. پژوهش حاضر از نوع بنيادي نظري است و در دسته تحقيقات «توصيفي – تحليلي» قرار مي‌گيرد. روش تحليل اطلاعات، كيفي است و با بهره‌گيري از منابع كتابخانه‌اي، در پي پاسخ به اين سؤال است كه از ديد ژئوپليتيك، ريشه‌ها و علل منازعات مرزي و سرزميني كمربند صفر تا 15 درجه شمالي آفريقا كدامند؟ نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه در وقوع منازعات مرزي و سرزميني كمربند صفر تا 15 درجه شمالي آفريقا، 9 علت ريشه‌اي با ماهيت ژئوپليتيكي مؤثر بوده كه نتايج آن در قالب «نظريه ژئوپليتيكي منازعات مرزي و سرزميني» قابل تعميم به منازعات مرزي و سرزميني در ساير نقاط جهان است.