استقلال نهاد كشف جرم در نظام رسيدگي كيفري ايران

زمينه و هدف: مهم­ترين هدف نهادسازي در اجراي كاركردهاي تعريف شده در فرايند رسيدگي كيفري، افزايش دقت و سرعت رسيدگي و كاهش اشتباه و استبداد قضايي است. ايجاد نهاد مستقل كشف جرم در نظام رسيدگي كيفري ايران، گامي بلند به‌سوي توسعه قضايي و ايجاد ساختار شفاف و مستحكم به‌منظور رسيدگي عادلانه است. روش تحقيق: اين تحقيق به روش توصيفي-تحليلي با استفاده از منابع كتابخانه­ اي انجام شده است. يافته­ هاي تحقيق: استقلال نهاد كشف جرم به معناي شناسايي ساختار مستقل براي كشف جرم، گردآوريِ ادله اثباتي و شناسايي و دستگيري متهم است. ايجاد اين ساختار، موجب مي­شود كشف جرم به‌صورت نظام ­مند بر عهده يك نهاد تخصصي قرار گيرد كه بدون وابستگي اداري يا سياسي به نهادهاي ديگر، بر اساس تكاليف قانوني اقدام كند. واگذاري كاركردهاي تعريف‌شده در فرايند رسيدگي كيفري به نهادهاي مستقل، اين امكان را فراهم مي­كند كه نهادهاي متولي بدون مداخله در اقدامات تخصصي يكديگر، وظايف قانوني خود را انجام دهند و نتيجه فرايند رسيدگي، برآيندي از فعاليت نهادهاي تخصصي متعدد باشد. كشف جرم در نظام رسيدگي كيفري ايران به نهاد مستقل واگذار نشده و در گستره اقدامات دادسرا قرار گرفته كه علاوه بر كشف جرم، وظايف ديگري از قبيل تعقيب و تحقيق جرم و اجراي مجازات را بر عهده دارد. دادسرا تخصص و توانمنديِ لازم براي كشف جرم را ندارد و اين وظيفه عملاً توسط ضابطان دادگستري انجام مي­شود. نتيجه ­گيري: ساختار رسيدگي موجود به تجميع اختيارات متعدد قضايي و اجرايي در دادسرا منتهي شده و اين روند به استبداد قضايي منتهي مي­ شود