ارزيابي ميزان تاب آوري اجتماعي نواحي روستايي در برابر سيلاب با استفاده از مدل FANP و WASPAS(مطالعه موردي: بخش چهاردانگه شهرستان ساري)

سيلاب از جمله مخاطرات طبيعي محسوب مي‌شود كه علاوه بر عوامل طبيعي تا حدودي تحت تأثير عوامل انساني نيز مي‌باشد و اجتماعات روستايي به دليل ارتباط عميقي كه با محيط و فعاليت‌هاي كشاورزي دارند بيش‌تر از ساير گروه‌هاي انساني تحت تأثير آسيب‌هاي ناشي از مخاطره سيلاب مي‌باشند. بر اين اساس در سطوح مختلف مديريت سوانح شرايط مطلوبي براي كاهش كارآمد و موثرتر خطرها ايجاد شده است. در اين ميان تاب آوري و افزايش آن در ابعاد مختلف به عنوان يكي از مهم‌ترين عوامل تحقق پايداري و عامل مكمل در فرايند مديريت بحران در نظر گرفته شده است. هدف تحقيق حاضر آن است تا ميزان تاب آوري اجتماعي روستاهاي بخش چهاردانگه شهرستان ساري را در برابر سيلاب ارزيابي كند. پژوهش حاضر بر اساس هدف كاربردي و بر اساس روش و ماهيت توصيفي-زمينه يابي است. جامعه آماري تحقيق را تعداد 10 روستا از روستاهاي بخش چهاردانگه تشكيل مي‌دهد كه بيش از ساير روستاهاي اين بخش در معرض سيلابند (حدود 1435 نفر) كه 303 نفر به عنوان حجم نمونه و با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي طبقه‌اي انتخاب شدند. براي گردآوري داده‌ها از روش كتابخانه‌اي و ميداني و براي تجزيه و تحليل داده‌ها از مدل‌هاي FANP و WASPAS استفاده شده است. نتايج تحقيق بر اساس مدل FANP نشان داد كه در بين شاخص‌هاي 24 گانه تاب آوري اجتماعي شاخص‌هاي پيوند همسايگي و حس تعلق به مكان به ترتيب با ضريب 0.0935 و 0.0902 بيش‌ترين تأثير را در تاب آوري اجتماعي روستاهاي بخش چهاردانگه شهرستان ساري داشتند. در نهايت نتايج حاصل از مدل WASPAS براي سنجش ميزان تاب آوري اجتماعي نشان داد كه روستاهاي مورد مطالعه از لحاظ ميزان تاب آوري اجتماعي در سطوح متفاوتي قرار دارند، به طوري كه روستاي اراء با ضريب اهميت نسبي 0.9184 داراي بيش‌ترين و روستاي ذكرياكلا با ضريب اهميت نسبي 0.6597 داراي كم‌ترين ميزان تاب آوري اجتماعي در برابر سيلاب بودند. لذا برقراري تعامل مستمر بين روستاهايي با ضريب تاب آوري بالا و روستاهايي با ضريب تاب آوري پايين به منظور بهره مندي از تجربيات يكديگر و برگزاري كارگاه‌ها و دوره‌هاي آموزش آمادگي و نحوه مقابله با سيلاب احتمالي براي تشريح و عملياتي كردن شاخص‌هاي تاب آوري اجتماعي در روستاهاي مورد مطالعه پيشنهاد مي‌گردد.