ادغام مدل هاي تصميم گيري چندمعياره و تكنيك تجزيه‌وتحليل منطقه اي سيلاب جهت اولويت بندي زيرحوزه ها براي كنترل سيل (مطالعه موردي: حوزه آبخيز دهبار خراسان)

امروزه يكي از مسائل مهم در پروژه هاي مهار سيلاب كشور، اولويت بندي حوزه ها براي تخصيص بودجه و عمليات سازه اي و غيرسازه اي است. با توجه به فقدان ايستگاه هاي هيدرومتري در بسياري از زيرحوزه ها، تعيين ميزان مشاركت زيرحوزه هاي مختلف يك حوزه آبخيز در ايجاد سيلاب را با مشكل مواجه مي كند. بررسي پارامترهاي مؤثر در بروز سيل از طريق رويكردهاي تصميم گيري چندمعياره (MCDM) مي تواند در تعيين نقش هر يك از زيرحوزه ها در بروز سيلاب راهگشا باشد. منطقه مورد مطالعه پژوهش حاضر (حوزه آبخيز دهبار در استان خراسان رضوي) به 10 زيرحوزه تقسيم شد. سپس 13 شاخص و معيار شامل مساحت، ضريب گراوليوس، تراكم زهكشي، ضريب گردي، ضريب فرم، شماره منحني، نسبت انشعاب، طول آبراهه اصلي، شيب متوسط، ارتفاع متوسط، زمان تمركز، بارندگي و ضريب رواناب انتخاب شدند و مقدار هركدام براي هر زيرحوزه محاسبه گرديد. وزن دهي اين پارامترها با تكنيك فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) انجام گرديد. پس از وزن دهي به معيارهاي ارزيابي و تهيه ماتريس تصميم گيري، جهت اولويت بندي از مدل هاي VIKOR و Permutation استفاده گرديد. بعد از اولويت بندي، جهت ارزيابي و صحت سنجي اين مدل ها از روش تجزيه‌وتحليل منطقه اي سيلاب (براساس ايستگاه هاي موجود در حوزه) استفاده شد و دبي حداكثر سيلاب در دوره بازگشت هاي مختلف محاسبه گرديد. درنهايت برون‌داد اين سه روش با استفاده از روش ميانگين رتبه ها ادغام گرديد. نتايج نشان داد كه زيرحوزه هاي شماره 1، شماره 3 و شماره 2 در رتبه‌هاي نخست قرار دارند و درنتيجه ازلحاظ ضرورت انجام اقدامات مديريتي در اولويت هستند.