بيان خود از طريق انتخاب تصوير پروفايل در ميان كاربران زن ايراني در شبكههاي اجتماعي با تكيه بر نظريۀ نمايشي گافمن

self-expression through profile image selection among Iranian female users in social networks based on Goffman’s dramaturgical model

پژوهش حاضر چگونگي بيان خود از طريق انتخاب تصوير پروفايل را در ميان كاربران زن ايراني در شبكههاي اجتماعي مجازي (مطالعة موردي: فيسبوك) با تكيه بر نظريۀ نمايشي اروينگ گافمن بررسي ميكند. پژوهش حاضر پژوهشي‌ـ بنيادي است. در نظرية نمايشي گافمن، جامعه همچون صحنة نمايش و كنشگران همچون بازيگران نمايش در نظر گرفته ميشوند. اگر شبكههاي اجتماعي را بتوان جامعهاي پنداشت كه كاربران درون آن به اجراي نقش ميپردازند، ميتوان انتخاب تصاوير پروفايل را آغاز اين اجرا در نظر گرفت. فضاي مجازي اين امكان را فراهم مي‌كند كه كاربران در مواجهه با ديگران يك «خود» انتخابي داشته باشند و آن را از طرق گوناگون همچون انتخاب تصوير پروفايل بيان كنند. اين نوشتار در ذيل مطالعات فرهنگ ديداري جاي ميگيرد كه تأكيد آن بر فرهنگ به‌منزلة عنصر تأثيرگذار بر تجربۀ ديداري است و بالعكس. در پرتو اين نگرش، آن جنبههاي فرهنگي كه در انتخاب تصوير پروفايل به دست كاربران زن تأثيرگذارند شناسايي مي‌شوند. در پژوهش حاضر، تلاش شده است كه خود تصاوير تحليل شوند و براي اين منظور 200 تصوير پروفايل به‌عنوان نمونه انتخاب شدهاند. در بررسي تصاوير هم از تحليل محتواي كيفي و هم تحليل كمي به منظور مشاهده و دسته‌بندي مقولههاي شناسايي‌شده بهره بردهايم. به نظر مي‌رسد زنان در تصاوير پروفايل خود تلاش ميكنند يك خود ايدئال را بسازند و به نمايش بگذارند كه با كليشههاي جنسيتي همخوان باشد و همچنان درگير بازتوليد و اجراي هنجارهاي جنسيتي هستند.

The present study investigates self-expression through profile image selection among Iranian female users in social networks (case study: Facebook) based on Erving Goffman’s dramaturgical theory. Goffman’s dramaturgical theory regards society as the stage of a theater and actors as players. If social networks can be perceived as a society in which users play their roles, then the selection of profile images can be regarded as the beginning of this process. Cyberspace allows users to have a selective “self” when dealing with others and express it in a variety of ways, including profile image selection. This paper follows visual culture studies that emphasize culture as an element influencing visual experience and vice versa. Such an attitude allows identifying cultural aspects which influence the selection of profile images by female users. The present study was conducted to analyze these images using 200 profile images. We also used qualitative content analysis and quantitative analyses to observe and classify the identified categories. Based on the results of the present study, women seem to tend to create and display an ideal self in their profile images. Such a selection is consistent with gender stereotypes and involves in the reproduction and enforcement of gender norms and performing them.