چكيده فارسي :
آنچه در نگاه اوليه به آثار ابن سينا مشاهده مي شود، تعالي وجودي است. ابن سينا خدا را تمام و فوق تمام ميداند؛ به اين معنا كه خداوند همه كمالات را دارد و هر وجودي كه در عالَم هست، از او افاضه شده است. پرسش اصلي جستار حاضر آن است كه بر اساس فلسفه سينوي چه صوري از تعالي خدا را مي‌توان ارائه داد؟در اين پژوهش صور متنوعي از تعالي خدا عرضه شده است؛ ازجمله: تعالي وجودي (با دو گونۀ آن: تعالي صرف، تعالي سنخي)، تعالي شأني، تعالي معرفتي، تعالي زباني و تعالي منطقي؛ غالباً كثرت‌‌انگاري و تقابل با وحدت شخصي وجود را يكي از مشخصات جوهري فلسفه سينوي مي دانند، اما استفاده ابن سينا از تمثيل آفتاب در تبيين نحوه وجود ممكنات و نيز به كارگيري تعبير ظهور براي ماسوي الله، اين امكان را فراهم مي كند تا از استنباط تعالي شأني خدا در حكمت سينوي سخن گفت. محدود بودنِ شناختِ آدمي به خواصّ و لوازم همه پديده ها، حد و برهان نداشتن خدا و ارائه برهان عقلاني بر عدم توانايي شناخت ذات الهي، نشانههاي تعالي معرفتي خداوند در حكمت سينوي است. لازمه تعالي معرفتي تعالي زباني است؛ ازاين‌رو ابنسينا معتقد است كه بيان هويت مطلق و ذات حقيقت او به هيچ زبان و تعبيري ممكن نيست. واجب‌الوجود با هيچ‌يك از امور، در معناي جنسى يا نوعى، شركت ندارد و بدين‌سان نيازي ندارد كه از آنها به معناي فصلى يا عرضى، جدا باشد، بلكه به‌خودي‌خود، جدا و متمايز است و به اين معنا مي توان تعالي منطقي را در فلسفه سينوي مطرح كرد.
چكيده لاتين :
According to the Ibn Sina's thoughts, there are subtleties and inner possibilities by which one would infer the various forms of God's transcendence. The main question of the present inquiry is what forms of God's transcendence would be presented based on the philosophy of Ibn Sina? In his philosophy, God's transcendence is usually analyzed and defined in the central concept of the contradiction of existences, but in this research, various forms of God's transcendence have been presented which include: non-associational existential transcendence, classical associational transcendence, individual transcendence, epistemological transcendence, logical transcendence, and lingual transcendence. The metaphysical distinction of existence and nature is the foundation of a fourfold distinction, which Ibn Sina offers in terms of existential transcendence. These fourfold distinctions are as follows: the difference between the essence in God and the essence in the possible existents, the difference between God's identity and the identity of the possible existents, the difference of God's unity with the unity of possible existents, the difference of God's attributes with traits of possible existents. According to each one, conceptual graduate unity of existence and Non-conceptual graduate unity of existence, which can be deduced from the philosophy of Avicenna, is possible to bring up for God non-associational existential transcendence and classical associational transcendence. Often contradiction of existence and confrontation with individual unity of existence is considered as one of the most interesting features of his philosophy. But the use of the allegory of the sun in explaining the way of existence of creatures as well as the use of the mystical interpretation of appearances for creatures by Ibn Sina makes it possible to speak of individual transcendence of God In his philosophy.
