پديد آورندگان :
قليچ، مرتضي دانشگاه بين المللي امام خميني(ره)، قزوين , ميرزايي، حجت الله دانشگاه علامه طباطبايي، تهران , رباني، طاها دانشگاه تربيت مدرس، تهران
كليدواژه :
آينده نگاري , آينده نگاري شهري , پيش ران ها , كلان روندهاي قطعي , عدم قطعيت ها
چكيده فارسي :
هدف: آينده‌نگاري امروزه در طراحي سياست‌گذاري‌هاي راهبردي در تمامي سطوح از جمله سياست‌گذاري شهري، نقش بسزايي ايفا مي‌كند.هدف اصلي مقاله حاضر تاكيد بر اهميت آينده‌نگاري به عنوان پارادايمي نوين در برنامه‌ريزي شهري است. به منظور برجسته‌سازي اين هدف، علاوه بر اشاره بر ديدگاه‌هاي نظري و تحولات پارادايميك، يافته‌هاي پژوهشي آينده‌نگاري كلان‌شهر تهران نيز به عنوان تاييدي بر اهميت آينده‌نگاري آمده است.
روش: از حيث روش‌شناختي، به منظور شناخت كلان روندهاي اثرگذار و پيش‌ران‌هاي اساسي، از مدل پويش محيطي برپايه پنل‌هاي تخصصي(با حضور 210 نفر)، تجارب آينده‌نگاري داخلي و شناخت كلان روندهاي ملي بهره‌برداري شد. در مرحله بعدي، با استفاده از دلفي آني و تحليل اثرات متقاطع، پيش‌ران‌هاي كليدي شناسايي شدند.
يافته ها: حضور اجتماعي و گسترده زنان، سالمندي و افزايش اميد به زندگي، زندگي و اداره هوشمند، تنوع‌پذيري در سبك‌هاي زندگي و ناپايداري اقليمي از كلان‌روندهاي قطعي تهران در 15 سال آينده خواهد بود. اما در كنار كلان‌روندهاي قطعي، سه پيش‌ران اثرگذار بر آينده تهران كه منتج به پنج سناريو احتمالي خواهند بود عبارتند از: وضعيت روابط بين‌المللي ايران با ساير كشورها؛ وضعيت ثبات سياسي و روابط بين بازيگران كليدي داخلي؛ وضعيت توسعه‌يافتگي مناطق مختلف كشور و دستيابي به توازن منطقه‌اي.
نتيجه گيري: تركيب حالتهاي مختلفِ پيش‌ران ها، سناريوها و تصاوير مختلفي از آينده احتمالي تهران را به دست مي‌دهد. با بهره‌گيري از يافته‌هاي آينده‌نگاري، علاوه بر اتخاذ راهبرد كلان، با آمادگي بيشتر مي‌توان برنامه‌ها و طرح‌هاي كوتاه‌مدت متناسب با راهبرد كلان طراحي و اجرا نمود.
چكيده لاتين :
Purpose: The aim of this paper is to emphasize the importance of the foresight as a new paradigm in urban planning. In order to highlight this goal, in addition to pointing out theoretical perspectives and paradigmatic developments, Tehran's foresight activity findings also confirm the importance of foresight.
Method: In order to identify the major impacts and essential drivers, methodologically, an environmental scanning model based on specialized panels (with a presence of 210 participants), internal foresight experiences, and a comprehensive understanding of national trends were used. In the next step, using the Delphi method and cross-effects analysis, key factors were identified.
Findings: The social and widespread presence of women, aging and increasing life expectancy, smart life and management, diversity in life styles and climate instability will be the definitive trends of Tehran over the next 15 years. However, along with the great macroeconomic trends, the three influential factors affecting the future of Tehran, which will result in five possible scenarios, are: the status of international relations of Iran with other countries; the status of political stability and relations between key domestic actors; the development situation in different regions of the country.
Conclusion: Combination of different modes of driving forces, different scenarios and images of Tehran possible future are extracted. Using the foresight findings, in addition to adopting a large-scale strategy, short-term plans and plans tailored to the macro strategy can be designed and implemented with greater readiness.
