اصلاح چرخه حيات ساختمان‌ها از طريق بازشناسي معيارهاي استفاده دوباره از ساختمان‌هاي موجود

ساختمان‌ها سهم بسيار مهمي از مصرف منابع و ذخاير موجود بروي كره زمين را به خود اختصاص داده‌اند. نظر به اهميت توسعه پايدار از طريق حفظ منابع و اراضي براي نسل‌هاي آينده و جلوگيري از گسترش بي‌رويه شهرها، امروزه ايده استفاده مجدد انطباقي1 از ساختمان‌هاي موجود به صورت بسيار جدي در سطح جهاني مطرح است. استفاده مجدد انطباقي به معناي استفاده دوباره از يك ساختمان موجود، از طريق اختصاص دادن يك كاربري منطبق بر ويژگي‌هاي آن ساختمان است. استفاده مجدد انطباقي از ساختمان‌هاي موجود، از طريق استفاده حداكثري از ظرفيت‌ها و قابليت‌هاي بنا، سبب حفظ مصالح، عدم استفاده غير ضروري از منابع و نيز جلوگيري از گسترش بي‌رويه شهرها در اثر ساخت و سازهاي جديد و حفظ اراضي و منابع براي نسل‌هاي آينده مي‌شود. به اين ترتيب، به جاي تخريب مي‌توان از طريق استفاده دوباره از ساختمان‌هايي كه هنوز از تمام ظرفيت‌هاي سازه‌اي و كالبدي آن‌ها استفاده نشده، چرخه حيات بناها را توسعه بخشيد. اما بايد توجه داشت كه پياده‌سازي موثر اين رويكرد نيازمند تبين معيارها و روش‌هاي مناسب در بررسي قابليت بنا براي استفاده دوباره مي‌باشد. در مقاله حاضر روش‌ها و معيارهاي مختلف در فرآيند استفاده دوباره از ساختمان‌هاي موجود، شناسايي و در دو حوزه دسته‌بندي شده‌اند. حوزه اول اختصاص دارد به معيارهاي مختلف براي تصميم‌گيري در مورد اينكه چه ساختمان‌هايي مناسب استفاده دوباره هستند و حوزه دوم در ارتباط با معيارها و روش‌هاي تعيين كاربري مجدد متناسب با ويژگي‌ها و قابليت‌هاي ساختمان است. روش كار بدين ترتيب است كه با بررسي ادبيات موضوع، ابتدا روش‌ها و معيارهاي مختلف در فرآيند استفاده دوباره، شناسايي و سپس با تحليل‌ يافته‌ها، معيارهاي نهايي ارائه و در قالب دو حوزه ياد شده، دسته‌بندي گرديدند‌. با شناخت چنين معيارهايي، مي‌توان چرخه حيات ساختمان‌ها را توسعه بخشيد. به اين ترتيب براساس يافته‌هاي مراحل قبلي، چرخه اصلاحي حيات ساختمان‌ها براساس استفاده مجدد انطباقي ارائه شده است. *اين مقاله برگرفته از رساله دكتري محمدپورابراهيمي با عنوان پياده سازي مدل پتانسيل استفاده مجدد انطباقي(ARP) در نيروگاه‌هاي سوخت فسيلي و اجراي آن در نيروگاه حرارتي بعثت تهران ، به راهنمايي جناب دكتر سيد رحمان اقبالي و جناب دكتر حسن غفوري فرد و  با مشاوره جناب دكتر محسن حامدي و جناب دكتر حسن ذوالفقار زاده در دانشگاه بين‌المللي امام خميني(ره)، مي‌باشد.