مطالعه تنوع ژنتيكي و شناسايي نشانگرهاي مولكولي مرتبط با صفات تحمل به خشكي در ارزن دم روباهي [Setaria italica (L.) P. Beauv.]

هدف: شناسايي نشانگرهاي پيوسته با صفات مهم زراعي يكي از مهم ترين روش ها براي تسريع انتقال صفات مطلوب به ژنوتيپ-هاي ديگر و رديابي آنهاست. هدف از اين پژوهش، ارزيابي تنوع ژنتيكي و شناسايي نشانگرهاي مولكولي اطلاع رسان مرتبط با صفات تحمل به خشكي در ژنوتيپ هاي ارزن دم روباهي ] [Setaria italica (L.) P. Beauv. ، با استفاده از نشانگر مولكولي AFLP بود. مواد و روش ها: در اين مطالعه، 21 ژنوتيپ ارزن دم روباهي در سه سال زراعي 92، 93 و 95 مورد آزمايش قرار گرفتند. شاخص-هاي تحمل به خشكي و همبستگي بين مقادير آنها با عملكرد دانه و بيولوژيك محاسبه شد. به منظور شناسايي نشانگرهاي مولكولي مرتبط با صفات تحمل به خشكي، از تجزيه ارتباطي با استفاده از مدل خطي مخلوط (MLM) و 12 تركيب آغازگري AFLP استفاده شد. همچنين شاخص‌هاي نشانگري و تجزيه به مولفه هاي اصلي نيز با استفاده از نرم افزار GenAlEx 6.5 انجام گرفت. نتايج: تركيبات آغازگري استفاده شده در اين مطالعه در مجموع 443 باند قابل تشخيص ايجاد كردند كه از اين تعداد 316 (%71) باند چند شكل بودند. ميانگين محتواي اطلاعات چند شكلي 0.24، ميانگين شاخص شانون 0.38 و ميانگين شاخص نشانگري 6.22 بدست آمد و تركيب هاي M-CTG/E-ACC، M-CAA/E-ACC وM-CTA/E-AAC موثرترين تركيب ها در بررسي تنوع ژنوتيپ هاي مورد مطالعه بودند. براساس نتايج تجزيه به مولفه هاي اصلي، دو مولفه اول 61.13 درصد از تغييرات را توجيه كردند. نتايج اين مطالعه نشان داد كه شاخص هايHARM ، GMP وMP بهترين شاخص ها در تفكيك نمونه هاي متحمـل به خشكي بودند و نشانگرهاي M-CAA/E-AAC-14 و M-CTG/E-ACC-283 با توجه به عملكرد دانه و نشانگر M-CTT/E-ACC-264 با توجه به عملكرد بيولوژيك با اين شاخص ها در ارتباط بودند. نتيجه گيري: براساس نتايج اين پژوهش مي توان شاخص هايHARM ، GMP وMP را به عنوان بهترين شاخص ها در تفكيك نمونه هاي ارزن دم روباهي متحمل به خشكي، معرفي كرد. همچنين مي توان از نشانگرهاي مولكولي مرتبط با اين شاخص ها براي بررسي تحمل به خشكي ساير ژنوتيپ ها در برنامه هاي اصلاحي آينده استفاده نمود.