عنوان مقاله :
فرآيند مابعدالطبيعي‌سازي همراهي الهي در نظريه «معيت قيوميه‌ي صدرايي»
عنوان به زبان ديگر :
The Metaphysical Process of Divine Companions in the Theory of Sadra's Theory of Qiyomiyah
پديد آورندگان :
برخورداري، زينب دانشگاه تهران , محمدي جمال، محدثه دانشگاه تهران
كليدواژه :
معيت , اشتراك لفظي , اشتراك معنوي , ملاصدرا , معيت قيوميه
چكيده فارسي :
"معيت" در عرف، به معناي "همراهي جسماني" است؛ اما همراهي الهي در آية "وهو معكم أينما كنتم" نمي‌تواند همچون همراهي ما با ديگر اشيا باشد. پيش از ملاصدرا، مفسران لفظ "مع" را مشترك لفظي دانستند. آنها باتوجه به پوستة معيت و معناي ظاهري آن، معيت حق تعالي با انسان‌ها را به معاني گوناگوني تأويل مي‌برند؛ اما ملاصدرا معتقد است نبايد از ظاهر الفاظ مشتبه عبور كرد و آنها را تأويل برد. او با طرح "معيت قيوميه" مخاطب را از نگرشي ظاهري به نگرشي باطني از معناي معيت مي‌رساند. جهان‌بيني فلسفي- عرفاني ملاصدرا در كنار روش تفسيري وي (تفكيك مفهوم از مصداق) بر اشتراك معنوي معيت دلالت دارد؛ براين اساس هستة اصلي معنايي معيت، "مطلق همراهي" است كه اقسام متعددي مي‌يابد. البته انتقاداتي بر تفسير معيت به"معيت قيوميه"؛ همچون "عدم سازگاري با سياق آيه" و "تحميل پيش‌فرض‌هاي عرفاني" وارد شده است اما پژوهش حاضر نشان مي‌دهد طرح معيت قيوميه مي‌تواند افزون بر حل مسئلة تعارض ظاهري آيه با مباني توحيدي، مخاطب را با استفاده از ميراث تفسيري، به منظومه‌اي از معاني رساند كه هريك وجهي از معيت خدا با بندگان را تبيين مي‌كنند. بر اين اساس براي مخاطب وحي، معيت خدا با بندگان، تصوير جامع‌تري پيدا مي‌كند.
چكيده لاتين :
concomitance" in the custom means "physical accompaniment"; but the divine concomitance in the following verse "…and He is with you wherever you are"(57:4) cannot be as same as human concomitance with other objects. Before Mulla Sadra, the commentators considered the Quranic term مع"with" as equivocal term. They have numerous justifications for the meaning of the “concomitance”. But Mulla Sadra by designing the "Self-Subsisting Concomitance", open a new in philosophy. Sadra's philosophical-mystical worldview, with his interpretive method (separation of concept from instance), implies the content participation. Hence, the core of the semantic meaning of the term is "absolute companion" which is found in different ways. Of course, criticisms have been made on interpreting the term Concomitance to "Self-Subsisting Concomitance", such as "incompatibility with the meaning of the verse" and "imposition of mystical presuppositions". The theory not only can solve the incompatibility of the apparent meaning of the verse with theistic principles, but also, it is capable to provide a system of meaning to explain different aspects of divine concomitance.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي هستي شناختي
