مجازات معاونت به گونه «امساك» در فقه شيعه و حقوق كيفري ايران

يكي از موارد خاص معاونت در جرايم عليه اشخاص، امساك يا نگهداشتن كسي براي تواناساختن ديگري در كشتن او مي‌باشد؛ البته تنها جرم قتل نيست كه امساك در آن به عنوان معاونت مصداق پيدا مي كند، بلكه در جرايمي مانند آدم ربايي، سرقت، ضرب و جرح، حبس و توقيف غيرقانوني نيز جريان پيدا مي كند. گرچه مجازات معاونت در جرم، به طور كلي در مواد 127 و 128 قانون مجازات اسلامي وارد شده است، ولي جرم امساك در قتل به عنوان معاونت نمي تواند مصداقي از اين دو ماده باشد؛ زيرا در ابتداي ماده 127 آمده است كه مجازات اين ماده شامل جرايمي مي شود كه در شرع و قانون، مجازاتي براي معاون تعيين نشده باشد، در صورتي كه در شرع، مجازات ممسك در قتل، مشخص شده و فقيهان اماميه، مجازات وي را در قتل عمد، حبس ابد دانسته‌اند. از لحاظ عقلي نيز، وجود تفاوت فاحش در مجازات قابل اعمال براي مصاديق مختلف معاونت، قابل توجيه نمي‌باشد، بدين ترتيب بايد يك رويه ي واحد پيش گرفته شود. اين پژوهش يك تحقيق بنيادي است و روش به كارگيري مباحث در آن، تحليلي – توصيفي مي باشد. پرسش اساسي اينست كه چه راهكاري براي ارائه مجازات در جرايم وابسته به امساك، مخصوصاً امساك در جرم قتل پيشنهاد مي گردد؟ در اين پژوهش پس از بررسي ديدگاه هاي فقيهان و حقوقدانان درباره ماهيت جرم امساك به اين نتيجه دست يافته مي شود كه جرم امساك از جرايم مربوط به حقوق الناس بوده، از اين رو قابل عفو و گذشت است. همچنين ديدگاه كساني كه براي امساك در قتل، مجازات خاص از سوي شارع بيان كرد ه اند، از ادلّه استوارتري برخوردار است. بنابراين، به منظور رفع هر گونه ابهام و جلوگيري از صدور آراء با مجازات هاي مختلف براي مرتكبان عمل يكسان و ضرورت مطابقت كليه ي قوانين و مقررات با موازين اسلامي بر اساس اصل چهارم قانون اساسي، براي ممسك در قتل عمدي، مجازات حبس ابد به صورت يك ماده قانوني در قانون مجازات اسلامي ذكر شود.