تأثير نحوه كاربرد اسيد ساليسيليك در شرايط تنش كم‌آبي بر خصوصيات مورفولوژيك، عملكرد دانه و اسانس گياه دارويي سياهدانه (Nigella sativa L.)

به‌منظور بررسي تأثير اسيد ساليسيليك بر خصوصيات مورفولوژيك، عملكرد دانه و اسانس گياه دارويي سياهدانه (Nigella sativa L.) تحت شرايط كم‌آبي، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي گنبد كاووس در سال زراعي 97-1396 انجام شد. سطوح مختلف آبياري در چهار سطح شامل: عدم آبياري (ديم)، يك‌بار آبياري در مرحله گلدهي، يك‌بار آبياري در مرحله پر شدن دانه و انجام دو بار آبياري به‌‌ترتيب در زمان گلدهي و پر شدن دانه و عامل اسيد ساليسيليك در سه سطح شامل: عدم مصرف اسيد ساليسيليك (شاهد)، پرايمينگ بذر با اسيد ساليسيليك و محلول‌پاشي اسيد ساليسيليك به‌ميزان 0.5 ميلي‌مولار در ليتر در نظر گرفته شدند. صفات مورد مطالعه در اين آزمايش شامل: ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌ فرعي، تعداد كپسول در بوته، تعداد دانه در كپسول، وزن كپسول در بوته، وزن خشك بوته، درصد اسانس، عملكرد اسانس و در نهايت عملكرد دانه در گياه بودند. نتايج نشان داد كه اثرات برهمكنش آبياري و اسيد ساليسيليك بر كليه صفات مورد ارزيابي به‌جز درصد اسانس و عملكرد اسانس معني‌دار بود و كاربرد اسيد ساليسيليك باعث افزايش صفات مورفولوژيكي گرديد. بيشترين ميزان اسانس (0.655 درصد) و عملكرد اسانس (7.93 كيلوگرم در هكتار) در سطوح مختلف آبياري به‌ترتيب مربوط به تيمار آبياري در مرحله پر شدن دانه و دو بار آبياري بود. تيمار اسيد ساليسيليك به‌صورت محلول‌پاشي بيشترين ميزان اسانس و عملكرد اسانس را به‌خود اختصاص داد. بيشترين عملكرد دانه (1330 كيلوگرم در هكتار) از تيمار محلول‌پاشي اسيد ساليسيليك در شرايط دوبار آبياري و كمترين عملكرد دانه در تيمار عدم مصرف اسيد ساليسيليك به‌ميزان 817 كيلوگرم در هكتار در شرايط ديم به‌دست آمد. به‌طور كلي نتايج نشان داد كه با مصرف اسيد ساليسيليك به‌صورت محلول‌پاشي و دو بار آبياري مي‌توان به عملكرد مطلوب سياهدانه دست يافت.