تحليل و نقد نظريۀ سيستم‌هاي نيكلاس لومان

نيكلاس لومان از برجسته‌ترين نظريه‌پردازان سيستمي ‌است. نظريۀ سيستمي‌ با ايده‌هاي تالكوت پارسونز در جامعه‌شناسي شكل گرفت. نقطۀ آغازين نظريۀ سيستمي‌ ‌لومان تحت‌تأثير پارسونز بوده است، اما لومان با مطرح‌كردن رويكردي تلفيقي و تركيب عناصر كاركردگرايي ساختاري پاسونز، با نظريۀ سيستم‌هاي عام و مفاهيمي ‌‌از زيست‏شناسي شناخت و سيبرنتيك و پديدارشناسي، خود را به‌‌مثابۀ برجسته‏ترين نظريه‏پرداز سيستم‌ها معرفي كرد. «سيستم» و «محيط» دو مفهوم اصلي در فهم نظريۀ لومان است. كليد درك نظريۀ سيستمي ‌لومان در تمايز سيستم از محيطش نهفته است. در نظريۀ لومان يكي از محوري‏ترين وظايف سيستم كاهش پيچيدگي‌هاي محيط است. سيستم‌ها عناصر اصلي خودشان را توليد و مرزها و روابط ميان ساختارهاي درونيشان را تنظيم مي‏كنند، هم‌چنين ازنظر لومان سيستم‌ها خود‏ارجاع و بسته‌‏اند. مقالۀ حاضر براي تحليل نظريۀ سيستمي ‌از اصلي‌ترين مفاهيم لومان بهره جسته و به شرح و نقد هريك از اين مفاهيم در نظام فكري لومان پرداخته است.