علم حضوري موثر در ادراك حسي و لوازم معرفت‌شناختي آن از ديدگاه حكمت متعاليه

Influence of Transcendental Wisdom on Sensory Perception and its Epistemological Consciousness

هنگام ادراك حسي دو مرحله اتفاق مي­افتد، يكي تاثيرپذيري عضو حسي و ديگري ادراكِ نفس است مرحله اول مادي و مرحله دوم مجرد است. براساس اتحاد نفس و بدن، نفس به تأثراتِ مادي كه در اعضاي حسي واقع مي­شود علم دارد و اين علم، از سنخِ علم حضوري است برخي از شارحين حكمت متعاليه همچون علامه طباطبائي و شهيد مطهري به اين ديدگاه گرايش دارند از لوازم معرفت­شناختي اين نظريه، توانايي بر تبيين علتِ پيدايش برخي از خطاهاي حس است همچنين اين ديدگاه، بنايي معرفتي در جهت دفاع از نظريه واقع­گرايي غيرمستقيم در ارتباط با متعلق ادراك حسي مي­باشد كه بزرگان حكمت اسلامي بدان گرايش دارند. پذيرش حضوري بودن علم به تأثرِ ماديِ عضو حسي، با قول به حصولي بودن ادراك حسي قابل جمع است. ابن­سينا و صدرا قائل به حصولي بودن ادراك حسي­اند، در نقطه­ي مقابل سهروردي و سبزواري قائل به حضوري بودن آنند. طبق ديدگاه اخير، نفس خودِ خارج را مي­يابد، بنابراين عدمِ تطابق ادراك با خارج متصور نيست اين در حالي است كه هنگام مواجهه ابزار حسي با خارج، در برخي موارد صورتِ­ غيرمطابق با واقع بر نفس پديدار مي­گردد، در نتيجه نمي­توان قائل به حضوري بودن ادراك حسي شد.

During the sensory perception, two stages occur, one is the sensation of the sensory member and the other is the perception of the soul. The first stage is material and the second stage is single. Based on the unio‎n of the soul and the body, the soul has knowledge of the material influences that are present in the senses, and this science is of the nature of knowledge. Allameh Tabatabai and Martyr Motahhari tend to this viewpoint on the epistemological properties of this theory, the ability to explain the cause of the emergence There are some sensory errors. The acceptance of the presence of science in the material affection of the sensory member is commensurate with the promise of the acquisition of sensory perception. Ibn Sina and Sadrà believe in the achievement of sensory perception, they consider themselves to be in front of Suhrawardi and Sabzevari. According to the recent viewpoint, it finds its own soul, so the inaccuracy of perception can not be realized externally, while in the face of an external sensory instrument, in some cases the face appears inconsistent with the self, thus, it can not be The presence of sensory perception