كانوني سازي و توزيع آگاهي در داستان خسرو و شيرين شاهنامه

كانوني سازي، يكي از راه هاي بيان كردن يا به دست آوردن دانش (آگاهي) در روايت است. در اين مقاله، جهت درك چگونگي توزيع آگاهي در روايت شاهنامه از داستان خسرو و شيرين، اين داستان از نظر شيوه هاي كانوني سازي مورد توجه قرارگرفته است. نتايج اين بررسي نشان مي دهد كه وجه غالب روايت رخدادها در متن، كانوني سازي بيروني است؛ يعني ديدن و روايت كردن توأمان رويدادها توسط راويكانوني گر، به شكلي كه اغلب، خواننده چيزي بيشتر از شخصيّت ها نمي داند. در كليّت اثر، تعليق، مهم ترين عامل انگيزش خواننده نسبت به متن است كه بر اثر پيش آگاهي فراتر خواننده (نسبت به اشخاص داستان) دربارۀ سرنوشت شخصيت اصلي ايجاد مي شود و در پاره روايت هاي داستان، به دليل آگاهي برابر خواننده و اشخاص داستان، برانگيختن كنجكاوي مهم ترين دليل براي خواندن متن است. در كانوني سازي هاي دروني نيز بيان عواطف و ذهنيت اشخاص داستان، موجب برانگيختن كنجكاوي خواننده مي شود. مهم ترين عامل انسجام متن در ژرف ساخت اثر، وجه ايدئولوژيك كانوني سازي است.