«آل» اوج تجلي فمينيسم در آثار ايل؛ بررسي مؤلفه‌هاي زن‌محوري در داستانك «آل» اثر محمد بهمن‌بيگي

داستان كوتاه «آل» نوشته محمد بهمن­بيگي، بزرگترين داستان­نويس ايل قشقايي است، كه بخشي از فرهنگ ايل مبني بر نوع نگاه به «زن» و وضعيت زنان و دختران در سبك زندگي عشايري را بازتاب مي­دهد. بهمن­ بيگي در اين روايت با رويكردي واقع­ گرايانه به شرح حال شخصيت داستان (زليخا) مي­پردازد و با برجسته نمودن محدوديت­ ها و مشكلات تحمل­ ناپذير زليخا، بر وضعيت اسفبار زنان در فرهنگ ايلي انگشت انتقاد مي­گذارد. تكيه ­هاي تعمدي نويسنده بر گزاره ­هاي فرودستي زنان گاه به طنزي تلخ مي­گرايد كه از علل و عوامل اين معضل فرهنگي همچون جهل و خرافه­ پرستي پرده ­برمي­دارد. بررسي آل بارويكرد فمينيستي، علاوه بر مؤلفه ­هاي كلي فمينيسم، جلوه­ هاي ويژه­اي از زن­ محوري را نيز در اين روايت نمايان مي­سازد، كه درك عميق نويسنده از ارزش ­هاي بنيادين مادران در جوامع عشايري و در عين حال، مظلوميت­ هاي اجتماعي آنان و همچنين موضع روشنگرانه و دفاع جسارت­آميز او از حقوق زنان را در جامعه بسته و متعصب ايل و در برابر رسوبات سخت و ضخيم تفكر مردسالاري نشان مي­دهد؛ به­ گونه­ اي كه مي­توان اين اثر را مهمترين داستان فمينيستي بهمن­ بيگي و بالطبع «نقطه اوج زن­ محوري» در آثار داستاني ايل تلقي نمود.