رشتۀ حقوق بشر در ايران ازمنظر نسبت آن با انديشه‌هاي اسلامي (بررسي مقطع زماني 1382 - 1395 ش)

Human Rights Course in Iran and its Relation with Islamic Thoughts (from 1993 to 1916)

رشتۀ كارشناسي ارشد حقوق بشر در ايران در چهاردهم اسفند 1379 تصويب شد و از سال 1382 ش در اين رشته در چهار دانشگاه كشور دانشجو پذيرش شد. يكي از پرسش‌هايي كه پس از گذشت چند سال از اجراي اين رشته در كشور مطرح مي‌شود آن‌كه نسبت اين رشته با انديشه‌هاي اسلامي چگونه بوده است؛ آيا وضعيت واحدهاي درسي، دانشجويان، تحقيقات، مدرسان، و منابع حاكي از آن است كه نسبت مناسبي بين رشتۀ حقوق بشر و انديشه‌هاي اسلامي برقرار شده است؟ باتوجه‌به اهميت طرح و بسط انديشه‌هاي اسلامي درباب حقوق بشر چه راه‌كارهايي را براي تقويت مناسبات رشتۀ حقوق بشر و انديشه‌هاي اسلامي مي‌توان دنبال كرد؟ نگارنده در اين مقاله درصدد است تا به اين پرسش‌ها پاسخ دهد. بدين ‌منظور، درابتدا با نگاه توصيفي و ازنظر شكلي، به معرفي رشتۀ حقوق بشر و جايگاه انديشه‌هاي اسلامي در آن مي‌پردازد (بخش اول). سپس، باتوجه‌به مهم‌ترين مشخصه‌هاي انديشه‌هاي اسلامي درباب حقوق بشر، وضعيت رشتۀ حقوق بشر را ازنظر محتوايي يا ماهوي با انديشه‌هاي يادشده تطبيق مي‌دهد (بخش دوم) و درپايان، راه‌كارهايي براي تقويت مناسبات اين دو به‌دست مي‌دهد.

Establishing the Human Rights Course in Iran has formally accomplished in 1993 by the enrollment of applicants in four universities. Now, its relation to Islamic thoughts is one of the main questions in this course. If the status of syllabuses, students, theses, research, educators, and resources indicate that there is proper interaction between this course and Islamic thoughts or they have contradictory relations. How can we strengthen their interactions? This article intends to, firstly, describe content and method of Human Rights Course and its Islamic thought embodiments, as formally defined and practically applied, then it compares the results with the main-stream and well-known thoughts regarding human rights. Finally, it proposes some suggestions for a better interaction between them.