بررسي اثر آبياري با فاضلاب بر انباشت فلزات كادميوم و سرب در خاك و سبزيجات كشت شده (مطالعه موردي: شهر همدان)

زمينه و هدف: به دليل برخورداري شهر همدان از پتانسيل بالا براي توليدات كشاورزي و متعاقباً تاثير فاضلاب هاي شهري و فعاليت هاي كشاورزي، نظير استفاده از كودها و سموم شيميايي مختلف روي كيفيت خاك، گياه و نهايتاً سلامت انسان، لزوم انجام پژوهش را آشكار مي سازد. اين پژوهش با هدف بررسي اثر فاضلاب بر تجمع فلزات سرب و كادميوم در خاك و سبزيجات صورت گرفت. روش بررسي: براي اين منظور نمونه برداري به صورت تصادفي از خاك و سبزيجات در محدوده شهر همدان صورت گرفت.  نمونه برداري از يك منطقه آبياري شده با آب چاه و يك منطقه آبياري شده با آب فاضلاب صورت گرفت. نمونه هاي گياه پس از شسته شدن و خشك شدن، آسياب شده و آماده انجام آزمايش گرديدند. نمونه هاي خاك نيز پس از هوا خشك شدن، الك شده و آماده انجام آزمايش گرديدند. سپس نمونه ها با تركيبي از اسيدها هضم شدند و فلزات سنگين با استفاده از دستگاه جذب اتمي مورد سنجش قرار گرفتند. در نهايت داده هاي به دست آمده با نرم افزار20 SPSS تجزيه و تحليل شدند. يافته ها: نتايج حاصل نشان داد كه فاضلاب اثر قابل توجهي بر ميزان تجمع فلزات سرب و كادميوم در خاك و سبزيجات دارد بطوري كه ميانگين غلظت اين فلزات در خاك و سبزيجات مناطق آبياري شده با فاضلاب بيش تر از مناطق آبياري شده با آب چاه بود. همچنين مشخص شد كه مقادير فلزات سرب و كادميوم در سبزيجات مطالعه شده برابر يا بيشتر از حد استاندارد بوده است و فلز كادميوم در خاك هر دو منطقه شاهد و تيمار برابر با حد استاندارد و فلز سرب در خاك هر دو منطقه شاهد و تيمار كم تر از حد استاندارد قرار دارد. نتيجه گيري: از آنجايي كه در منطقه تيمار متوسط غلظت فلز كادميوم در سبزي پيازچه و متوسط غلظت فلز سرب در سبزي تره بالاتر از حد استاندارد قرار دارد. بنابراين به منظور جلوگيري از بروز مشكلاتي توسط آنها براي سلامتي شهروندان از آبياري مزارع كشاورزي مي بايست خودداري شود.