ارزيابي اثرات محيط‌زيستي توسعه در شهرستان طرقبه شانديز با به‌كارگيري مدل تخريب

زمينه و هدف: مدل تخريب از جمله روش هاي ارزيابي اثرات محيط زيستي است كه اثرات فعاليت هاي انساني را به صورت كمي بيان مي كند. هدف از به كارگيري اين مدل، شناسايي عوامل تخريب و درجه آسيب پذيري بوم سازگان ها به منظور پيش گيري از تخريب آتي توسط پروژه هاي ديگر و نشان دادن امكان توسعه در آينده، به تصميم گيرندگان است. روش بررسي: نخست محدوده شهرستان به 94 شبكه كاري 1600 هكتاري تقسيم و با استفاده از نقشه كاربري سرزمين، مشاهدات ميداني و نظرات كارشناسي، تعداد 14 عامل تخريب شناسايي و شدت آن ها تعيين شد. سپس، آسيب پذيري اكولوژيك و تراكم فيزيولوژيك محاسبه و پس از آن با استفاده از رابطه تخريب، ضرايب تخريب به دست آمد. درنهايت كليه شبكه ها بر اساس نظريه فازي به 4 پهنه با توانايي توسعه بيش تر، نيازمند بازسازي، نيازمند حفاظت و غير قابل توسعه تقسيم شدند. يافته‌ها: طبق نتايج نهايي از مجموع 94 شبكه، 22 شبكه كه معادل 23.40 درصد مساحت شهرستان است، نيازمند بازسازي، 37 شبكه كه معادل 39.36 درصد مساحت شهرستان است، غير قابل توسعه و 35 شبكه نيز كه 37.22 درصد مساحت شهرستان را به خود اختصاص مي دهد، مستعد توسعه هستند. بحث و نتيجه‌گيري: اثرات فعاليت هاي مخرب (كه عمدتا اثرات مخرب ناشي از فعاليت هاي گردش گري) در منطقه بارز بوده به طوري كه فعاليت هاي مخربي نظير تغيير كاربري از يك سو و از سوي ديگر زباله ريزي و آلودگي رودخانه ها به منطقه از عوامل اصلي تخريبند. از مجموع 94 شبكه، 21 شبكه به دليل وجود گسل ها و 16 شبكه به دليل قرار گرفتن در محدوده منطقه حفاظت شده بينالود، غير قابل توسعه مي باشند. 35 شبكه داراي اولويت هاي اول تا سوم توسعه هستندكه داراي تراكم فيزيولوژيك پايين بوده و 22 شبكه نيز به دليل تراكم فيزيولوژيك بالا و شدت زياد عوامل مخرب، داراي ضرايب تخريب بالا بوده و نيازمند بازسازي هستند؛ لذا بايد از هرگونه توسعه بدون برنامه ريزي در آينده در اين قسمت ها، خودداري شود.