شناسايي و اولويت‌بندي مؤلفه‌هاي مديريت‌سبز دانشگاه‌ها

زمينه و هدف: جايگاه و انتظارات از آموزش عالي و به‌ويژه از دانشگاه در دهه‌هاي اخير نسبت به قبل تغيير كرده است و انتظار اجتماع از آموزش عالي آن است كه نقش و جايگاه خود را در عرصه تغيير و نو آفريني و به‌تبع آن توسعه پايدار و حفاظت از ارزش‌هاي سنتي و نوين جوامع بشري به شيوه‌اي مناسب ايفا نمايد. بنا بر اين ضروري است كه دانشگاه‌ها در راستاي حركت به سمت توسعه پايدار و ارتقا مؤلفه‌هاي زيست‌محيطي زيستگاه بشري، فعالانه مشاركت نمايد. شناسايي ابعاد و مؤلفه‌هاي مديريت‌سبز دانشگاه‌ها مي‌تواند به‌عنوان يك نقشه راه و راهنمايي كلي، راهنما و راهگشاي اين مراكز در مسير استقرار مديريت‌سبز باشد. از اين رو اين پژوهش با هدف شناسايي ابعاد و مؤلفه‌هاي مديريت‌سبز دانشگاه‌ها اجرا شده است. روش بررسي: در اين پژوهش جهت شناسايي مؤلفه‌هـاي مديريت‌سبز دانشگاه‌ها از تكنيك دلفي استفاده شده است. در ايـن راستـا، با استفاده از نظرات اعضاي پنل كه عبارت بودند از 19 نفر از اعضاي هيات علمي و خبرگان حوزه مديريت آموزش عالي، محيط زيست و انرژي، ابتدا با تلفيق مؤلفه‌هاي استخراج شده از مباني نظري پژوهش و مؤلفه‌هاي پيشنهادي خبرگان، پرسش‌نامه‌اي بسته پاسخ و باز پاسخ در دو مرحله در اختيار خبرگان قرار گرفت و در زمينه ميزان ارتباط مؤلفه‌ها با مديريت‌سبز دانشگاه‌ها و تعيين ميزان اهميت هر‌يك از ابعاد در اين رابطه با مديريت‌سبز از خبرگان نظرخواهي شد و نظرات آن‌ها مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: در اين پژوهش دوازده بعد اساسي رهبري و راهبردها، سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي، حكمراني دانشگاهي و اداره‌امور سازماني، ارتباطات و تعامل با محيط، منابع انساني و امور پرسنلي، بودجه و منابع مالي، فن‌آوري و اطلاعات، زيرساخت‌ها و تجهيزات، امور آموزشي، امور پژوهشي، نظارت، ارزش‌يابي و پاسخ‌گويي، اقدامات و برنامه‌هاي زيست‌محيطي در زمينه مديريت‌سبز دانشگاه‌ها شناسايي و مورد تائيد خبرگان قرار گرفت كه هر يك از ابعاد چندين مؤلفه را شامل مي‌شود. در نهايت 77 مؤلفه در اين زمينه شناسايي و با وزن بالا مورد توافق قرار گرفت كه جهت استقرار مديريت‌سبز در دانشگاه‌ها مي‌تواند مورد توجه و استفاده قرار بگيرد. بحث و نتيجه‌گيري: نتايج نشان مي‌دهد كه از نظر خبرگان مهم‌ترين ابعاد در بحث مديريت‌سبز دانشگاه‌ها به ترتيب عبارتند از سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي، مديريت منابع مادي و تجهيزات دانشگاه‌، رهبري و راهبردها، فن‌آوري، مباحث اجرايي و امور سازماني دانشگاه، منابع مالي است، منابع انساني، پژوهش، آموزش، ارتباط با محيط و نظارت و ارزش‌يابي.