تهيه مدل زيستگاه سياه‎خروس قفقازي (Tetraomlokosiewiczi) با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS)

زمينه و هدف: سياه خروس قفقازي با نام علمي Tetraomlokosiewiczi، يكي از نادرترين پرنده هاي جهان مي باشد كه در كشورمان ايران، فقط در جنگل‎هاي ارسباران مشاهده مي‏شود. سياه خروس قفقازي پرنده‏اي است كه در فهرست قرمز IUCN (اتحاديه بين المللي حفاظت از طبيعت) قرار گرفته است، به اين معني كه در خطر انقراض مي‎باشد. لذا اهميت شناخت و حفاظت از زيست‎گاه اين گونه نادر به روشني آشكار مي‏گردد.مواد و روش ها: طي اين تحقيق ضمن معرفي اين پرنده، با استفاده از مطالعات و مشاهدات ميداني ده ساله كارشناسان حفاظت از محيط زيست، اقدام به تهيه نقشه مدل زيستگاه اين پرنده با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) شد. به اين ترتيب كه از ميان نقاطي كه سياه خروس قفقازي طي چندين سال و در فصول مختلف در آنها ديده شده و با GPS ثبت شده بودند، نقاطي به طور تصادفي انتخاب شد و سپس با روي هم گذاري آن ها با لايه هاي ارتفاع از سطح دريا، درصد شيب، جهت جغرافيايي، تراكم پوشش جنگلي، نوع گونه‎هاي گياهي و اقليم منطقه مورد مطالعه، مدل زيستگاه سياه خروس قفقازي تهيه شد.يافته ها: براي آزمون مدل زيستگاه ساخته شده نيز، همه نقاط مشاهده شده اين پرنده در مشاهدات ميداني با مدل حاصل روي هم‎گذاري شد كه نتايج حاكي از آن است كه مدل زيستگاه ساخته شده از صحت و دقت بالايي برخوردار است. نتايج نشان داد كه سياه خروس قفقازي در جنگل‎هاي ارسباران درمناطقي زيست مي كنند كه جنگل انبوه و نيمه انبوه با ارتفاع 2100 تا 2400 متر از سطح دريا،  شيب بيش از 30 درصد، جهت شيب شمالي و اقليم مرطوب و نيمه مرطوب مديترانه‎اي است كه جامعه‎هاي گياهي بلوط، ممرز، هفت كول، قره قات و نسترن غالب مي باشد.بحث و نتيجه گيري: زيستگاه‎ها به عنوان يكي از مهم ترين عوامل حضور و بقاي گونه‎ها در هر محيطي به شمار مي‎روند. شناخت دقيق نياز هرگونه در ارتباط با گونه مورد نظر مي تواند درانتخاب زيستگاه هاي مناسب براي رها سازي گونه ها موثر باشد. قابليت‎هاي سامانه‎هاي جغرافيايي (GIS) دراين زمينه بسيار موثر است، چرا كه با استفاده از قابليت‎هاي مختلف اين سامانه‎ها در تجزيه و تحليل و نتيجه گيري، مي توان حجم وسيعي از اطلاعات را بررسي كرده و مدل سازي زيستگاه ها را انجام نمود.