اثرات همزمان نانوذرات سيليس، پتاسيم، كود بيولوژيك و شيميايي نيتروژن بر جذب برخي عناصر و عملكرد شلتوك ارقام برنج (Oryza sativa L.)

به‌منظور بررسي اثر نانوذرات سيليس و پتاسيم و مقادير نيتروژن در دو رقم بومي و اصلاح شده برنج، تحقيقي در مزرعه‌اي واقع در شهرستان ساري در سال 1393 اجرا شد. آزمايش به صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. دو رقم بومي طارم محلي و اصلاح شده طارم هاشمي به‌عنوان عامل اصلي و كود نيتروژن در سه سطح شامل 35 و 70 كيلوگرم اوره در هكتار به همراه كود بيولوژيك نيتروكسين (بدون مصرف كود شيميايي نيتروژن) و نانو ذرات در سه سطح محلول‌پاشي نانوسيليكون (20 پي‌پي‌ام)، محلول‌پاشي نانو پتاسيم (به ميزان دو در هزار) و عدم مصرف آنها (شاهد) به‌صورت فاكتوريل به‌عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد رقم طارم هاشمي حداكثر عملكرد شلتوك (5000 كيلوگرم در هكتار) با مصرف 70 كيلوگرم نيتروژن و نانوپتاسيم توليد شد. براي رقم طارم محلي نيز بيشترين عملكرد شلتوك (4657 كيلوگرم در هكتار) با مصرف 35 كيلوگرم نيتروژن و نانوپتاسيم به‌دست آمد. بيشترين غلظت سيليس شلتوك با مصرف نانوسيليس به‌دست آمد. بيشترين غلظت نيتروژن و پتاسيم شلتوك با مصرف 70 كيلوگرم نيتروژن در هكتار به دست آمد. براي هر دو رقم بيشترين غلظت پتاسيم شلتوك با مصرف 70 كيلوگرم نيتروژن به همراه مصرف نانوپتاسيم و نانوسيليس حاصل شد. بنابراين، مصرف نانوذرات در هر دو رقم باعث افزايش عملكرد كمي و كيفي برنج شد. از اين‌رو، استفاده از منابع كودي نانوسيليس و نانوپتاسيم در برنامه تغذيه برنج مي‌تواند در افزايش عملكرد، بهبود كيفيت دانه و همچنين افزايش تحمل به تنش‌هاي محيطي مؤثر باشد.