تكاليف و حقوق متقابل دولت و ملت در پرتوي سيرۀ سياسي اميرمؤمنان علي عليه‌السلام

موضوع تكاليف و حقوق متقابل دولت و ملت امري است كه از ديرباز در فرهنگ‌ها و اديان مختلف ازجمله دين اسلام محل بحث و تضاربِ آرا ميان متفكران و انديشمندان بوده است. اميرمؤمنان علي عليه‌السلام در مقام برجسته‌ترين انديشمند تاريخ اسلام بعد از پيامبر گرامي اسلام، در برهه‌هاي مختلفي از دوران خلافت خويش بر اهميت رابطه متقابل و نقش مكمل حكومت و مردم تأكيد كرده است. از نمونه‌هاي عالي اين موضوع نامه 53 نهج‌البلاغه خطاب به مالك اشتر نخعي هنگام اعزام وي به فرمانداري مصر و نامه 5 نهج‌البلاغه خطاب به اشعث بن قيس فرماندار آذربايجان است. اين مقاله با رويكرد كيفي و به روش الگو‌سازي ساختاري ـ تفسيري تدوين شد. اطلاعات اوليه تحقيق با بهره‌گيري از اسناد معتبري چون نهج‌البلاغه استخراج، و سپس مفاهيم مرتبط با تكاليف و حقوق متقابل دولت و ملت در قالب روش تحليل محتوا، استخراج و استنباط گرديد. مهمترين رهنمود پژوهش به لزوم دروني‌سازي تعاليم اسلامي در حوزه سياستهاي كلان دولت و نهادينه‌سازي رفتارهاي مورد تأكيد اميرمؤمنان علي عليه‌السلام بين مديران ارشد و كاركنان دستگاه‌هاي دولتي ناظر است. اين آموزه‌ها مبناي مناسبي را در اختيار دولتمردان و مديران قرار مي‌دهد تا بر اساس آن روابط خود را با ملت تعريف و تنظيم كنند.