كليدواژه :
بوروكراسي , ظرفيت دولت , قانونگذاري , نظام اداري , نهاد
چكيده فارسي :
ادعايي كه در اين نوشتار براي تببين آن تلاش شده اين است كه بوروكراسي در ايران، فاقد ويژگي‌هاي لازم و طبعاً ظرفيت مناسب براي اجراي احكام قانوني ناظر بر اصلاح نهادي است. در واقع به نظر مي‌رسد هدف قانونگذار از تصويب گونه‌اي از قوانين كه به منظور اصلاح «نهادها» و به‌طور كلي «نظام نهادي» به تصويب مي‌رسند ـ كه در اين نوشتار با عنوان «قوانين ناظر بر اصلاح نهادي» از آن‌ها ياد شده است ـ به دليل عدم توانايي دستگاه بوروكراسي، به سرانجام نرسيده است. در اين نوشتار ضمن شرح ويژگي‌هاي بوروكراسي، اين ادعا تبيين مي‌شود كه عدم برخورداري بوروكراسي از ويژگي‌هايي ضروري، يكي از موانع اصلي عدم اجراي قانون، و بالطبع، عدم استقرار حاكميت قانون در ايران است. مهم‌ترين ويژگي‌هاي يك بوروكراسيِ توانمند براي اجراي قانون عبارتند از: (1) يكپارچگي (انسجام)؛ (2) رسانايي: به معناي قابليت انتقال اثر سياست‌هاي كلان به سطوح خرد؛ (3) هماهنگي: تصميمات و اقدامات همسو در هر يك از بخش‌هاي دولت براي اجراي قانون؛ (4) پاسخگويي: به عنوان ابزاري براي پاسخ و توضيح دادن اَعمال و تصميم‌هاي يك فرد يا مقام به مقام يا نهاد ديگر كه همراه با آثار حقوقي و سياسي و اداري لازم باشد. با توجه به شواهد و مصاديق متعدد، ضروري است سياستگذاران و قانونگذاران، در تدوين و تصويب سياست‌ها و قوانين، بيش از پيش به ظرفيت بوروكراسي كشور در اجرا توجه داشته باشند و قوانين را واقع‌گرايانه و با ملاحظه ظرفيت بوروكراسي به تصويب برسانند.
چكيده لاتين :
In this essay, we are trying to illustrate that the bureaucracy in Iran lacks the necessary qualities and, naturally, the proper capacity to enforce the laws governing institutional reform. In fact, it seems that, because of the inability of the bureaucracy mechanism, the aim of legislator to approve a set of rules to amend the "institutions" and, in general, the "institutional system", is not to come to an end. In this paper, describing the features of bureaucracy, we explained that the lack of the essential characteristics of the bureaucracy is one of the main obstacles for enforcing the law, and consequently, the establishment of the rule of law in Iran. It has been explained numerous evidences and examples to approve this hypothesis. The most important features of a powerful bureaucracy to implement the law are: (1) integrity: in particular, institutional concentration; (2) conductivity: means the ability to transfer the effect of macro policies to micro levels; (3) coordination: trying to make the decisions and act in harmony in all departments to enforce the law; (4) accountability: as a tool to answer and explain the actions and decisions of an individual or authority to another authority or institution that is required in conjunction with legal, political, and administrative matters. Regarding the numerous evidences and examples, policy makers and legislators need to attend to the bureaucratic capacity of the country in implementing and enforcing the laws in a more realistic manner, considering the capacity of the bureaucracy, in drafting and approving policies and laws.
