الگوي شايسته فقرزدايي در نظام حقوقي جمهوري اسلامي ايران با تاكيد بر مفهوم آزادي مسئولانه

Appropriate Model for Poverty Reduction in the Legal System of the Islamic Republic of Iran with Emphasis on the Concept of Responsible Freedom

امروزه تعهدات دولت در حوزه فقرزدايي از مهم ترين موضوعات دولت هاي حاضر بوده است و فقر كه يكي از بزرگترين چالش هاي پيش روي دولتها و جامعه جهاني تلقي مي شود؛ موجب گرديده راهكارهاي متنوع و گاه متضادي نيز جهت رفع آن توسط دولتهاي متعهد به كار گرفته شود. راهكارهاي اتخاذ و اجرا شده توسط دولتها اغلب متناسب با شرايط ويژه اقتصادي، سياسي و ايدئولوژيكي در جوامع و فراخور نيازهاي افراد آنهاست. مقاله حاضر نيز برآن است كه راهكار فقرزدايي متناسب با نظام حقوقي جمهوري اسلامي ايران و با درنظر داشتن اصول قانون اساسي ارائه نمايد تا علاوه بر عادلانه و مناسب بودن، قابليت اجرا و كارايي لازم را نيز داشته باشد. در ميان اصول قانون اساسي و با ترسيم كليت نظام حقوقي جمهوري اسلامي ايران مي توان گفت هدف از حكومت ، رشددادن انسان در حركت به سوي نظام الهي است (و الي الله مصير) تا زمينه بروز و شكوفايي استعدادها به منظور تجلي ابعاد خداگونگي انسان فراهم آيد (تخلقوا باخلاق الله) و در اين راه، گسترش آزادي به شيوه مسئولانه هم به عنوان هدف اوليه و هم به عنوان ابزار اصلي پيشرفت ديده مي شود. فقر مي تواند مانعي اساسي در تحقق آزادي هاي افراد باشد و آزادي غير مسئولانه خود مي تواند مولد فقر باشد؛ از اين رو، تدوين سند جامعي براي فقرزدايي از سوي دولت بدون توجه به تاثيرات متقابل فقر، آزادي و مسئوليت نتايج مطلوبي به دست نمي دهد. نوشتار پيش رو برآن است تا نشان دهد توجه دولت به مقوله فقرزدايي بايد درچارچوب پذيرش مفهوم آزادي مسئولانه - به عنوان متعالي ترين وجه آزادي - باشد.

The existence of various factors for crises such as poverty or lack of basic needs, which has many reasons and grounds, shows the need to provide a multidimensional solution for poverty eradication, since a one-dimensional solution cannot eradicate poverty by itself. In this respect, expanding freedom in a responsible manner is considered both the primary end and the principal means of progress. Poverty can be a major obstacle to the realization of freedom, and irresponsible freedom can be a source of poverty. Therefore, developing a comprehensive document for poverty eradication without regard to the interactive effects of poverty, freedom and responsibility will not yield desirable results. The present paper is an attempt to study the concept of responsible freedom - as the most transcendent aspect of freedom . as both the "end" and the "means" in the poverty eradication process.