آينده‌پژوهي تغييرات اجتماعي خانواده (ارائه يك مدل نظري تركيبي)

Futures Study of Family Social Changes: Providing a Theoretical Mixed Model

بررسي تغييرات آينده خانواده نيازمند مدل نظري جامعي است كه بتواند پويايي و ايستايي تغييرات را دربرگيرد. اين مقاله در راستاي تدوين چنين مدلي ارائه ‌شده است. روش مطالعه تحليل نظري است كه در آن با استفاده از سه رويكرد نظري فردگرايي، سرماية اجتماعي و تكوين شكل مدلي تركيبي ارائه شده است. براساس اين مدل، تغييرات آيندة خانواده نتيجة راهبردهاي نسل حاضر براي سازگاري با شرايط ساختاري است. اين نسل با بازانديشي شرايط ساختاري جامعه كه در سياست زندگي و مشي تربيتي آنان تبلور مي‌يابد، در شكل‌دادن به ساختارهاي متفاوت در دورة بعد نقش دارد. نسل دوم متأثر از راهبردهاي والدين خود عادت‌واره‌اي متفاوت دارد و انتخاب‌هايي در زندگي خانوادگي خود خواهد داشت كه ممكن است تكميل‌كننده يا بازتوليدكنندة ساختارهاي پيشين باشد. مدل پيشنهادي با انجام پژوهشي كيفي با 33 مشاركت‌كننده از ميان عموم مردم و 12 مشاركت‌كننده از ميان صاحب‌نظران حوزة خانواده ارزيابي شد. نتايج به‌دست‌آمده نشان مي‌دهد با استفاده از اين مدل، در صورت وجود پيش‌بيني‌ها دربارة وضعيت اقتصادي و اجتماعي كشور و تعيين سهم هريك از طبقات اجتماعي از كل جمعيت كشور، امكان پيش‌بيني تغييرات خانواده با طرح سناريوهاي مختلف وجود دارد.

Research on future family changes requires a comprehensive theoretical model which embraces both the dynamism and the state of change. This article is intended to formulate such a model. The method of study is theoretical analysis. In this regard, three theoretical approaches including individualism, social capital and morfogenisis approach were selected. The theoretical model of future family change has been developed through these three approaches. Based on this model, future family changes are the result of strategies that the current generation is using to adapt to structural conditions. This generation plays a role in shaping different structures in the later period by reflexivity on the structural conditions of the society that are crystallized in their politics of life and their tranning approach towards their children. The second generation affected by their parenting strategies will have a different habit and they will make choices in their family life that may complement or reproduce previous structures. The proposed model was evaluated by conducting a qualitative research with 33 participants from the general population and 12 participants from family experts. The results showed that using this model, if there are forecasts on the economic and social status of the country and determining the share of each social class of the total population, it is possible to predict family changes with different scenarios.