بازشناسي مفهوم و مؤلفه‌هاي بنيادين اعتماد و كاركردهاي آن در روابط اجتماعي انسان از منظر قرآن

Explaining the concept of social trust and its components in the Quran

انسان موجودي اجتماعي است و در سايه تعاملات اجتماعي است كه نيازهاي مادي و معنوي‌اش برآورده مي‌شود. استحكام و دوام روابط اجتماعي به اعتماد متقابل نياز دارد. اعتماد ميزان اطمينان يا مطمئن بودن به اشخاص، افراد، الگوها، ساختارها و نقش‌هاي اجتماعي، و در يك معناي بسيار كلي سرمنشاء ايجاد تعامل اجتماعي است. نوشته حاضر پژوهشي ميان‌رشته‌اي و كاربردي بوده، با اين سوال كه در قرآن كريم اعتماد و ابعاد مختلف آن چگونه مطرح شده و چه نقشي در روابط اجتماعي انسان دارد؟ و با هدف تبيين مفهوم و مؤلفه‌هاي اعتماد و كاركردهاي آن در روابط اجتماعي، به روش توصيفي تحليلي و با استناد به آيات قرآن نگاشته شده است . و بيان مي‌دارد كه از نظر قرآن اعتماد با حسن ظن نسبت به ديگران شكل گرفته و هر چند همواره با نوعي ريسك‌پذيري همراه است، براي ايجاد و دوام روابط اجتماعي لازم و ضروري است. قرآن كريم خيرخواهي، صداقت، وفاي به عهد، امانتداري، و حق‌محوري را از جمله مولفه‌هاي اساسي در فرد معتمد و حسن ظن را مهمترين مولفه در فرد اعتماد كننده معرفي مي‌نمايد كه تحقق آنها براي ايجاد اعتماد در روابط اجتماعي ضروري است. از نظر قرآن اعتماد بايد بر اساس معيارهاي عاقلانه صورت گيرد بر همين اساس اعتماد به فاسقان، ظالمان و كساني كه در دوستي آنها ترديد وجود دارد نوعي ساده لوحي به شمار مي‌رود كه بايد از آن اجتناب نمود.

Human being is a social being, in the light of social interactions and interpersonal relationships whose material and spiritual needs are fulfilled. Strength and durability of social relationships require mutual trust. The purpose of this research is to investigate the role and place of trust in human social relationships and states that trust in the Quran is a kind of risk that is formed with goodwill to others and necessary for the establishment and sustainability of social relationships The Holy Quran introduces benevolence and honesty, devotion, trust, and the right to justice as well as the components of trust that their realization is necessary for creating trustworthiness. From the point of view of the Qur'an, one can not trust anyone in any circumstances. Trust must be wise and based on wise criteria. This research is an applied and applied research and has been written using descriptive-analytical method based on Quranic verses.