كليدواژه :
فرهنگ برنامه ريزي , برنامه ريزي فضايي , داوري برنامه ريزان , زمينه فرهنگي
چكيده فارسي :
با توجه به لزوم مطالعه رابطه بين برنامه ريزي فضايي و بسترهاي فرهنگي، هدف اين مقاله ارائه چارچوبي نظري و انگاشتي براي تحليل نظام مند از كاربستهاي برنامه ريزي مرتبط با بستر اجتماعي و فرهنگي ميباشد. درك رابطه بين برنامه ريزي فضايي به عنوان ابزار عملكردي سياست قلمرويي و بستر فرهنگي شامل الگوهاي اقتصادي-اجتماعي و هنجارها، ارزشها، سنتها و نگرشهاي فرهنگي مرتبط بواسطه معرفي انگاشت فرهنگ برنامه ريزي امكانپذير است. فرهنگ برنامه ريزي به مثابه يك سيستم فرهنگي، تصميم ها و داوري هاي برنامه ريزان متاثر از چارچوبهاي فردي و جمعي مشتركي است كه برنامه ريزان بواسطه آن، بَستر برنامه ريزي را درك ميكنند. به سخن ديگر، فرهنگ برنامهريزي به پيش زمينه فكري و ارزش هاي به اشتراك گذاشته شده عاملان درگير در تمامي مراحل فرايند برنامه ريزي (تنظيم دستوركار، تصميم سازي و اجرا) اشاره دارد كه بر رفتار و عمل آنها تاثير گذار است. برنامه ريزان در فرايند كار روزانه خود به داوري متفاوتي دست مي يازند –آنها مشكل برنامهريزي را تعريف كرده، اهداف كلان و خرد برنامه ريزي را تدوين نموده و به اجراي ابزارهاي مشخص براي توسعه فضاها، همسايگي ها، شهرها و مناطق مطلوب و مناسب مي پردازند. آنها همواره جهان را از ديد دريچه هاي فرهنگي درك ميكنند كه متشكل از نگرشها، ارزشها، قواعد، استانداردها و باورهاي انباشته يافته و رسوب كرده مشترك فرد برنامه ريز و نهادهاي برنامه ريزي است. به منظور درك و قياس كاربستها و داوريهاي برنامهريزي، چارچوب انگاشتي متشكل از ابعاد چارچوبهاي شناختي برنامه ريزان، كنشگران و تعاملات آنها، محيط نهادي و سيستم برنامه ريزي و محيط اجتماعي معرفي شده است كه بر برنامه ريزي و داوريهاي برنامه ريزان تاثير گذار است. هدف اصلي چنين بازجُستي، اجتناب از اِنگاشت پردازي تقليل گرايانه از سيستم برنامه ريزي و مُنفعل دانستن برنامه ريزان از تفسير و بازتفسير قواعد و هنجارها در قالب انگيزه هاي فردي و جمعي مي باشد.
چكيده لاتين :
Considering the importance of studying the relations between spatial planning and cultural contexts, the aim of this paper was to provide a theoretical and conceptual framework for a systematic analysis of planning practices related to a cultural and social context. Understanding the relationships between the spatial planning as an operative instrument of the territorial policy and the cultural context—including the specific socioeconomic patterns and the related cultural norms, values, traditions, and attitudes—is possible by introducing the concept of ‘the planning culture’. Through perception of the planning culture as a cultural system, decisions and judgements of the planners are influenced by both the individual and collectively shared cognitive frameworks, through which planners perceive the planning context. In other words, planning culture refers to the mental predispositions and the shared values of those involved at all stages of the planning processes (agenda setting, decision making and implementation) which could influence their behavior and action. Planners make different judgements in their daily work process – they define the planning problem, they formulate goals and objectives and implement certain instruments to develop good or desirable places, neighbourhoods, cities or regions. They always perceive the world through a ‘cultural lens’ which consists of the commonly shared accumulated attitudes, values, rules, standards and beliefs of both the individual planners and the planning institutions. To understand and compare the planning practices and judgements, the conceptual framework – consisting of the dimensions such as the cognitive frameworks of the individual planners; actors and their interactions; the institutional context and the planning system and the social context has been introduced. These dimensions could influence the planning and planners’ judgements. The goal of such investigation has been to avoid the reductionist conceptualization of the spatial planning and considering the planners as those who are so passive that could not interpret and re-interpret the rules and norms in the framework of their individual and collective motivations.
