گونه شناسي سيره اميرمومنان علي در مواجهه با خطاهاي كارگزاران

The Typology of Imam Ali's Course Confronting the Agents’ Mistakes

اين پژوهش به روش تحليلي توصيفي بر آن است كه روش اميرمومنان علي عليه السلام در مقابل اشتباهات كارگزارانش را تبيين كند. در اين راستا به بررسي و دقت در چند نوع خطا از طرف كارگزاران امام، و عكس‌العمل ايشان در مقابل آنها پرداخته است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه در مقابل خطاي اقتصادي، روش امام قاطعيت و برخورد سخت بوده است. در خطاهاي فرهنگي اجتماعي به معناي اشرافي‌گري نيز سيره امام عليه السلام توبيخ و توصيه به ساده‌زيستي بوده است؛ در مقابل خطاي سياسي كارگزاران، اگر فرد خاطي به خاطر اشتباه در تشخيص خطا كرده بود، روش امام مدارا و تلاش براي بالا بردن درك كارگزار از سياست اسلامي بود، اما اگر اشتباه به خاطر سوء‌نيت و عدم صلاحيت فرد بود، روش امام توبيخ و عزل كارگزار بود. درعين‌حال، از نظر امام حفظ مصالح حكومت اسلامي و اصول حكم‌راني ديني بر همه چيز مقدم بوده است. در مورد خطاي نظامي كارگزاران سيره حضرت توبيخ و تذكر به فرد خاطي و حتي عزل موقت او جهت رسيدن به پيروزي در جنگ بوده است.

This descriptive-analytical research aims to explain Imam Ali's methods against the mistakes of his agents. In this regard, this article accurately examines several types of mistakes on the part of Imam's agents, and his reaction to them. Studies show that in the face of economic mistakes, the Imam's method was decisive and difficult to deal with. In cultural-social mistakes, i.e. aristocracy, Imam Ali’s choices were reprimand and recommending simple living; against the political mistakes of the agents, if a transgressor had made a mistake because of his ignorance, it was the Imam's way of tolerating and trying to raise the agent's understanding of Islamic politics, but if the mistake was due to malice and incompetence of the person, the method of Imam was reprimand and dismissal of the agent. At the same time, in the Imam's view, preserving the interests of the Islamic state and the principles of religious ruling has been paramount. In the case of military mistakes of the agents, Imam Ali's method was to warn the transgressor and even to temporarily dismiss him to win the war