تحليل تيپ شناسانه بافت هاي شهري باتاكيد بر شناسايي محلات غيررسمي – مورد مطالعه: شهر اروميه

Typological Analysis of the Urban texture with Emphasis on the Identification of the Informal Neighborhoods (Case Study of the Urmia City)

بيان مسأله: امروزه محلات غير رسمي از مسائل اساسي شهرهاي بزرگ مي باشند. دلايل فراواني در شكل گيري اين نوع بافتها در شهرها دخالت دارند. شهر اروميه كه يكي از شهرهاي نسبتا بزرگ ايران و دومين كانون سكونتگاهي مهم در منطقه شمال غرب ايران به شمار مي رود در كالبد خود با معضل محلات حاشيه نشين مواجه است. هدف: اين پژوهش كه شناسايي و تبيين شكل گيري و تيپ بافت هاي غير رسمي شهر اروميه را بعهده دارد از نظر هدف كاربردي و از نظر ماهيت و روش، تحليلي– توصيفي مي باشد. روش:بدين منظور ابتدا 5 معيار اساسي با 7 زيرمعيار كه در شناسايي و تيپ شناسي بافت هاي غير رسمي شهر نقش دارند، انتخاب گرديده و سپس مدل مفهومي و رابطه دروني بين معيارها توسط مدل تحليل شبكه اي ANP سازماندهي شدند. بعد با استفاده از نرم افزار تخصصي Super Decisions وزن نهايي شاخص ها بدست آمد و سپس با استفاده از ArcGIS تمامي لايه هاي اطلاعاتي مربوط شكل گرفتند. پس از توليد نقشه از لايه هاي فوق، با اِعمال وزنِ معيارها، تلفيق و هم پوشاني لايه ها، وضعيت كلي شهر اروميه از لحاظ مقادير شاخص ها و تيپ شناسي بافت شهري بدست آمد. يافته‌ها: در نهايت با انجام كلاس بندي مناسب در محيط ArcGIS محلات غيررسمي و حاشيه نشين شهر بطور كامل مشخص و تعيين گرديد.

Background: Today's informal neighborhoods are one of the major issues in the large cities. There are many reasons for the formation of these types of fabrics in cities. Urmia city which is one of the relatively large cities of Irān and the second important settlement center in the northwestern part of it faces the problem of suburbs in its body. Objectives: This research, which identifies and describes the type of the informal fabrics in Urmia, is applied in terms of its objectives and it is analytical-descriptive in terms of nature and methodology. Method: For this purpose, at first, five basic criteria with seven sub-criteria that are involved in the typology and identification of the informal fabrics were selected. Then, the conceptual model and the internal relation between the criteria were organized by the ANP network model. After that, using the Super Decisions software, the final weight of the indicators was obtained and using ArcGIS, all the relevant information layers were formed. After creating the map from the mentioned layers, by applying the weight of the criteria, and the combination and overlapping of the layers, the overall condition of the city of Urmia was obtained in terms of the values of the urban fabric indicators and typology. Result: Finally, by appropriate classifications in the ArcGIS environment, the informal and marginal neighborhoods were fully identified and determined.